Canada chi hơn 4,5 tỉ USD đối phó thuế quan Mỹ tác động đến thị trường đầu tư

Canada chi hơn 4,5 tỉ USD ứng phó thuế quan Mỹ từ 4/3/2025, làm dấy lên lo ngại về thị trường xuất nhập khẩu và đầu tư toàn cầu.

Diễn biến thị trường Canada phản ứng mạnh mẽ trước thuế quan Mỹ

Thị trường xuất nhập khẩu toàn cầu nóng lên khi Canada công bố gói 4,5 tỉ USD (6,2 tỉ CAD) ứng phó thuế quan Mỹ vào đầu tháng 3/2025. Ngày 4/3, Mỹ áp thuế 25% lên hàng hóa từ Canada và Mexico, thêm 10% với hàng Trung Quốc, tổng cộng 20% cho thị trường này. Canada đáp trả bằng thuế 25% lên 30 tỉ CAD (20,7 tỉ USD) hàng hóa Mỹ như nước cam, cà phê, rượu vang, thiết bị gia dụng. Gói này nhằm giảm thiệt hại từ chính sách Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Giai đoạn hai, nếu Mỹ không rút thuế sau 21 ngày, Canada sẽ mở rộng thuế lên 125 tỉ CAD hàng hóa như xe hơi, thép, thịt bò. Thuế quan Mỹ nhắm đến kiểm soát nhập cư bất hợp pháp và ma túy, đặc biệt fentanyl qua biên giới. Thủ tướng Justin Trudeau khẳng định đây là biện pháp bảo vệ lợi ích quốc gia, dù không mong muốn chiến tranh thương mại.

Mỹ trì hoãn áp thuế từ 4/2/2025 sau cam kết kiểm soát biên giới từ Canada và Mexico. Tuy nhiên, Trump cho rằng nỗ lực này chưa đủ, dẫn đến quyết định áp thuế theo Đạo luật IEEPA. Canada phụ thuộc 75% xuất khẩu vào Mỹ, với 550 tỉ CAD năm 2023, liên quan 2,3 triệu việc làm.

Ngoài thuế, Canada cân nhắc hạn chế mua năng lượng từ Mỹ và điều chỉnh chính sách khoáng sản quan trọng. Tỉnh Nova Scotia yêu cầu rút rượu Mỹ khỏi kệ hàng, cho thấy căng thẳng leo thang. Trung Quốc cũng áp thuế trả đũa lên nông sản Mỹ như thịt gà, đậu nành từ 10/3.

Phân tích chuyên sâu những tác động của thuế quan lên kinh tế và đầu tư

Thuế quan Mỹ đe dọa ngành năng lượng Canada, chiếm 30% xuất khẩu sang Mỹ, tương đương gần 165 tỉ CAD năm 2023. Ngân hàng Trung ương Canada cảnh báo kinh tế có thể suy giảm 3% nếu xung đột kéo dài, ảnh hưởng hàng ngàn doanh nghiệp nhỏ. Ở Mỹ, giá hàng tiêu dùng như thực phẩm, xe hơi tăng do nguồn cung từ Canada và Mexico bị gián đoạn.

Hơn 31.000 việc làm trong ngành rượu Mỹ có nguy cơ mất vì thuế trả đũa từ Canada. Canada cung cấp gần 100 tỉ USD dầu thô cho Mỹ năm 2023, dù chỉ chịu thuế 10%, giá xăng dầu vẫn tăng. Cổ phiếu ngành ô tô, năng lượng Bắc Mỹ chịu áp lực, chỉ số S&P 500 và Nasdaq giảm 1,7% ngày 4/3.

Đồng CAD mất giá so với USD, đồng peso Mexico cũng lao dốc, gây biến động tỉ giá hối đoái. Hiệp định USMCA lung lay khi thương mại tự do khu vực bị phá vỡ, buộc Canada tìm cách tự lực. Gói 6,2 tỉ CAD chia đôi: 3,1 tỉ hỗ trợ doanh nghiệp, lao động; 3,1 tỉ giảm nợ công.

Thuế quan làm phức tạp chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng các nước ngoài khu vực như Việt Nam, Ấn Độ. Doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc nguyên liệu Canada, như nhôm và thép, đối mặt chi phí sản xuất tăng cao. Tình hình này có thể kéo dài đến giữa năm 2025 nếu không có giải pháp ngoại giao.

Dự đoán xu hướng thị trường đầu tư trước ngưỡng cửa biến động

Ngành năng lượng Canada chịu áp lực lớn, giá dầu thô tăng đẩy cổ phiếu trên sàn TSX và NYSE biến động. Nhà đầu tư nên theo dõi Suncor Energy, Canadian Natural Resources, vốn phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu Mỹ. Bất động sản Canada có thể chững lại ở Toronto, Vancouver khi chi phí hàng hóa tăng, niềm tin kinh tế giảm.

Ngược lại, bất động sản công nghiệp như kho bãi, nhà xưởng hưởng lợi từ xu hướng sản xuất nội địa. Đồng CAD yếu làm dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Canada giảm, chuyển sang trái phiếu Mỹ hoặc vàng. 60s Hôm Nay dự báo Canada có thể giảm lãi suất cuối 2025 để kích thích kinh tế, mở cơ hội đầu tư dài hạn.

Trung Quốc áp thuế trả đũa làm đứt gãy chuỗi cung ứng, đẩy giá nguyên liệu toàn cầu tăng cao. Doanh nghiệp Việt Nam có thể thay thế hàng Canada tại Mỹ, như gỗ, nông sản, nếu tận dụng cơ hội nhanh. Thị trường chứng khoán Bắc Mỹ dự kiến biến động mạnh trong 6-12 tháng tới, đặc biệt ngành ô tô, năng lượng.

Nhà đầu tư cần linh hoạt, cân nhắc tài sản an toàn như trái phiếu hoặc cổ phiếu phòng thủ. Doanh nghiệp nhỏ tại Canada và Mỹ có thể tận dụng hỗ trợ chính phủ để vượt qua giai đoạn khó khăn này. Việt Nam cần theo dõi để điều chỉnh chiến lược xuất khẩu phù hợp.

Cuộc đối đầu thuế quan Mỹ – Canada với 4,5 tỉ USD chi phí là tín hiệu biến động lớn cho thị trường đầu tư. Nhà đầu tư cần theo dõi sát, cân nhắc cơ hội giữa rủi ro để bảo toàn và gia tăng tài sản.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Nhịp sống Kinh Doanh