Căn cước đất đai: Giải pháp số hóa và minh bạch

Cấp căn cước cho từng thửa đất sẽ tạo minh bạch, giảm tranh chấp, nhưng quá trình triển khai còn nhiều thách thức.

Căn cước thửa đất và ý nghĩa với thị trường

Căn cước cho thửa đất được hiểu như một mã định danh duy nhất, gắn với từng mảnh đất trên phạm vi cả nước. Đây là một chuỗi ký tự được xây dựng dựa trên tọa độ địa lý quốc tế, giúp nhận diện chính xác từng thửa đất. Với khoảng 49 triệu thửa đất có dữ liệu, cơ quan quản lý sẽ tiến hành cấp căn cước, đồng thời bổ sung cho những thửa chưa có hồ sơ hoàn chỉnh.

Điểm mới của cơ chế căn cước thửa đất là khắc phục những bất cập từ hệ thống số hiệu cũ. Một mảnh đất giờ chỉ gắn với một mã duy nhất, loại bỏ nguy cơ trùng lặp, gian lận hoặc tình trạng “một đất nhiều sổ đỏ”. Điều này mang đến lợi ích kép: Nhà nước quản lý thuận lợi, còn người dân và doanh nghiệp có cơ sở pháp lý minh bạch hơn khi tham gia giao dịch.

Các chuyên gia nhận định, căn cước thửa đất không chỉ là công cụ quản lý, mà còn góp phần củng cố niềm tin vào thị trường bất động sản. Trong bối cảnh nhiều giao dịch vẫn tiềm ẩn rủi ro pháp lý, một hệ thống dữ liệu thống nhất, minh bạch sẽ là nền tảng để thị trường vận hành công bằng, hạn chế tranh chấp.

Căn cước thửa đất và cải cách hành chính

Theo Cục Quản lý đất đai, căn cước thửa đất sẽ tạo tiền đề cho quá trình số hóa dữ liệu địa chính. Mọi biến động về quyền sử dụng, chuyển nhượng, quy hoạch… sẽ được ghi nhận ngay trong hệ thống. Đây là bước đi cụ thể hóa mục tiêu chính quyền số và cải cách thủ tục hành chính.

Nhờ có căn cước, quá trình giải quyết hồ sơ đất đai sẽ nhanh chóng hơn. Các thủ tục có thể xử lý trực tuyến, hạn chế việc xuất trình nhiều loại giấy tờ. Đồng thời, căn cước giúp kết nối dữ liệu đất đai với các hệ thống khác như dân cư, địa chính số, ngân hàng dữ liệu quốc gia. Việc này mở ra cơ hội tích hợp liên ngành, giảm phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Từ góc nhìn pháp lý, nhiều nhà nghiên cứu đánh giá, căn cước thửa đất chính là “căn cước số” cho bất động sản. Việc chuẩn hóa dữ liệu, gắn mã định danh theo vị trí địa lý giúp cơ quan quản lý theo dõi chính xác, hạn chế sai lệch và nâng cao hiệu quả điều hành. Đây cũng là nền tảng để xây dựng chính sách minh bạch, nhất quán.

Thách thức khi triển khai căn cước

Dù có nhiều kỳ vọng, việc cấp căn cước cho từng thửa đất không hề dễ dàng. Thứ nhất, cơ sở dữ liệu địa chính hiện còn thiếu và chưa đồng bộ ở nhiều địa phương. Khoảng 23% diện tích đất tự nhiên vẫn chưa được đo vẽ đầy đủ. Điều này đồng nghĩa với việc chưa có dữ liệu đầu vào chính xác để tiến hành định danh.

Thứ hai, căn cước thửa đất hiện chưa có cơ sở pháp lý cụ thể trong Luật Đất đai 2024. Các quy định chỉ dừng lại ở mô tả số thửa, diện tích, loại đất…, chứ chưa chuẩn hóa dưới dạng mã định danh. Do đó, việc áp dụng thực tế cần có hướng dẫn bổ sung hoặc văn bản dưới luật để làm căn cứ.

Ngoài ra, vấn đề bảo mật dữ liệu cũng là rào cản lớn. Việc tích hợp căn cước đất đai với hệ thống dân cư tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt thông tin. Các chuyên gia cho rằng, phải có quy trình bảo mật nghiêm ngặt, đồng thời phân loại thông tin nào được công khai, thông tin nào thuộc bí mật cá nhân.

Cần lộ trình cho căn cước đất đai

Để cấp căn cước cho toàn bộ thửa đất trên cả nước, cần một lộ trình rõ ràng và thực tiễn. Các chuyên gia khuyến nghị nên ưu tiên triển khai ở những địa phương đã có dữ liệu số hóa hoàn chỉnh. Sau đó, từng bước mở rộng, vừa làm vừa hoàn thiện khung pháp lý.

Nguồn lực con người cũng là yếu tố quan trọng. Đội ngũ cán bộ quản lý đất đai, nhất là ở cấp cơ sở, cần được đào tạo để sử dụng thành thạo công nghệ. Song song, cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin và hệ thống lưu trữ dữ liệu tập trung, tránh tình trạng phân mảnh hoặc “dữ liệu cát cứ” giữa các đơn vị.

Về lâu dài, căn cước thửa đất sẽ chỉ phát huy hiệu quả khi gắn liền với quá trình số hóa toàn diện ngành đất đai. Đó không chỉ là công cụ quản lý, mà còn là chìa khóa để xây dựng một thị trường bất động sản minh bạch, công bằng, giảm thiểu rủi ro cho tất cả các bên tham gia.

Phương Vy

Nguồn tham khảo: vietnamfinance.vn