Cà phê “lên cơn sốt”, giá đạt đỉnh lịch sử, ai được lợi?

Giá cà phê trong nước và thế giới đồng loạt tăng mạnh do sản lượng giảm, nhu cầu tăng. Xuất khẩu cà phê Việt Nam lập kỷ lục mới.

Thị trường cà phê toàn cầu đang chứng kiến những biến động mạnh mẽ, với giá cà phê liên tục “leo thang” do tình trạng sụt giảm sản lượng trong khi nhu cầu tiêu thụ lại tăng cao. Điều này đã đẩy giá cà phê trong nước và thế giới lên những mức kỷ lục mới, gây ảnh hưởng không nhỏ đến người tiêu dùng, các doanh nghiệp trong ngành và cả nền kinh tế của các quốc gia sản xuất cà phê.

Để hiểu rõ hơn về tình hình này, chúng ta cần phân tích các yếu tố tác động đến giá cà phê và đánh giá triển vọng của thị trường trong thời gian tới.

Giá cà phê “nóng” theo giá thế giới: Đâu là nguyên nhân chính?

Giá cà phê tại khu vực Tây Nguyên, vùng trồng cà phê trọng điểm của Việt Nam, đã bật tăng trở lại trong ngày 16/10/2024, sau một thời gian biến động. Mức giá trung bình hiện ở quanh mốc 114.600 đồng/kg, với các tỉnh Đắk Lắk, Lâm Đồng, Gia Lai và Đắk Nông đều ghi nhận mức tăng tương tự.

Diễn biến tăng giá này không phải là một hiện tượng đơn lẻ mà nằm trong xu hướng chung của thị trường cà phê thế giới. Trên các sàn giao dịch lớn như ICE Futures Europe và ICE Futures US, giá cà phê Robusta và Arabica cũng đồng loạt tăng, cho thấy sức nóng của thị trường cà phê đang lan tỏa trên toàn cầu. Vậy đâu là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này?

Các chuyên gia phân tích thị trường nhận định rằng, sự mất cân bằng giữa cung và cầu là yếu tố then chốt đẩy giá cà phê lên cao. Trong những năm gần đây, sản lượng cà phê toàn cầu đã bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố bất lợi, từ biến đổi khí hậu gây ra hạn hán, lũ lụt đến các đợt dịch bệnh lan rộng, gây thiệt hại lớn cho mùa màng. Đồng thời, diện tích trồng cà phê ở nhiều quốc gia cũng có xu hướng suy giảm do người nông dân chuyển sang các loại cây trồng khác có lợi nhuận cao hơn.

Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ cà phê trên thế giới vẫn tiếp tục tăng lên, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi như châu Á và châu Phi, nơi văn hóa uống cà phê đang ngày càng trở nên phổ biến. Sự chênh lệch giữa cung và cầu đã tạo ra áp lực lớn lên giá cà phê, khiến giá liên tục tăng lên và đạt những mức cao kỷ lục.

Xuất khẩu cà phê Việt Nam lập kỷ lục mới: Cơ hội cần nắm bắt và thách thức phải vượt qua

Trong bối cảnh giá cà phê tăng cao, hoạt động xuất khẩu cà phê của Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế của đất nước. Theo số liệu thống kê, trong 9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 1,1 triệu tấn cà phê, thu về hơn 4,3 tỷ USD. Mặc dù lượng xuất khẩu giảm 11,7% so với cùng kỳ năm trước, nhưng giá trị xuất khẩu lại tăng tới 38,7%.

Tính đến hết niên vụ 2023 – 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 1,47 triệu tấn cà phê, giảm 11,3% so với niên vụ trước, nhưng giá trị xuất khẩu niên vụ này vẫn tăng 33%, đạt mức kỷ lục 5,42 tỷ USD, nhờ giá xuất khẩu bình quân cao hơn 50%, ở mức 3.673 USD/tấn.

Cà phê là sản phẩm nông nghiệp có mức giá tăng mạnh nhất, với giá xuất khẩu trong tháng 9/2024 đạt 5.469 USD/tấn, cao nhất trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam, tăng 5,8% so với tháng trước và 68,7% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy cà phê Việt Nam không chỉ được biết đến là một trong những quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới mà còn là một nguồn cung cấp cà phê chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, việc giá cà phê tăng cao cũng đặt ra không ít thách thức cho ngành cà phê Việt Nam. Biến đổi khí hậu đang ngày càng gây ra những tác động tiêu cực đến sản xuất cà phê, như hạn hán, lũ lụt và dịch bệnh, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng cà phê. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh từ các quốc gia sản xuất cà phê khác cũng ngày càng gay gắt, đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Để vượt qua những thách thức này và tận dụng tối đa cơ hội từ thị trường, các doanh nghiệp và người nông dân cần chủ động áp dụng các biện pháp canh tác bền vững, đầu tư vào công nghệ và kỹ thuật mới để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời tìm kiếm các thị trường tiêu thụ mới để đa dạng hóa thị trường và giảm thiểu rủi ro.

Trong bối cảnh thị trường cà phê vẫn còn nhiều yếu tố khó lường, việc đưa ra các quyết định đầu tư và tiêu dùng hợp lý là vô cùng quan trọng. Người tiêu dùng nên cân nhắc điều chỉnh thói quen uống cà phê, tìm kiếm các sản phẩm thay thế hoặc tự pha chế tại nhà để tiết kiệm chi phí. Các nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường, đa dạng hóa danh mục đầu tư và theo dõi sát sao diễn biến thị trường để đưa ra quyết định kịp thời và hiệu quả.

Phương Thảo

Nguồn: Tạp chí Công Thương