Bứt phá xuất khẩu rau quả: Việt Nam đạt 6,16 tỷ USD

Xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt mức kỷ lục 6,16 tỷ USD sau 10 tháng đầu năm 2024, đánh dấu bước tăng trưởng ấn tượng 27,8% so với cùng kỳ năm trước. Sầu riêng tiếp tục là “ngôi sao” dẫn đầu, góp phần quan trọng vào thành tích xuất khẩu ấn tượng này.

Ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ, đạt kim ngạch xuất khẩu 6,16 tỷ USD sau 10 tháng đầu năm 2024. Theo Tổng cục Hải quan, đây là lần đầu tiên xuất khẩu rau quả Việt Nam vượt mốc 6 tỷ USD trong một năm, cho thấy sự bứt phá ngoạn mục của ngành này. Thành công này không chỉ đến từ sự nỗ lực của các doanh nghiệp, nông dân mà còn nhờ vào chiến lược phát triển bền vững, tập trung vào chất lượng và đa dạng hóa thị trường.

Xuất khẩu rau quả: Sầu riêng tiếp tục giữ vai trò chủ lực

Sầu riêng tiếp tục khẳng định vị thế “vua trái cây” khi đóng góp phần lớn vào thành công của ngành xuất khẩu rau quả. Tính đến hết tháng 9/2024, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã đạt hơn 2,8 tỷ USD và ước tính vượt 3 tỷ USD vào cuối tháng 10. Dự kiến, con số này có thể lên đến 3,5 tỷ USD cho cả năm 2024.

Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu mạnh mẽ từ thị trường Trung Quốc, nơi chiếm phần lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam. Việc Trung Quốc chính thức mở cửa thị trường cho sầu riêng Việt Nam đã tạo ra cú hích mạnh mẽ cho ngành hàng này.

Không chỉ dừng lại ở thị trường Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam cũng đang dần khẳng định vị thế tại các thị trường khó tính khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc và các nước Đông Nam Á. Chất lượng sầu riêng Việt Nam ngày càng được nâng cao, đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe về an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh sầu riêng, nhiều loại trái cây khác như nhãn, dừa, xoài, mít cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể về kim ngạch xuất khẩu. Đặc biệt, xuất khẩu nhãn tươi sang thị trường Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đã đạt được những kết quả khả quan. Điều này cho thấy sự đa dạng hóa trong sản phẩm xuất khẩu và khả năng thích ứng với nhu cầu của từng thị trường.

Tuy nhiên, trái ngược với xu hướng chung, xuất khẩu thanh long lại giảm gần 20% so với cùng kỳ năm 2023, đạt 392 triệu USD trong 9 tháng đầu năm. Nguyên nhân chính là do sự cạnh tranh gay gắt từ các nước xuất khẩu thanh long khác và biến động của thị trường.

Thị trường Trung Quốc: Động lực tăng trưởng chính và tiềm năng thị trường mới

Thị trường Trung Quốc tiếp tục là động lực tăng trưởng chính cho xuất khẩu rau quả Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm đạt 4,098 tỷ USD, lần đầu tiên vượt mốc 4 tỷ USD và vượt xa kỷ lục 3,6 tỷ USD của năm 2023. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của thị trường 1,4 tỷ dân này đối với các sản phẩm rau quả Việt Nam.

Các hiệp định thương mại tự do và nghị định thư cũng đóng góp đáng kể vào việc thúc đẩy xuất khẩu, giảm thiểu rào cản thương mại và tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập vào thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường cũng tiềm ẩn những rủi ro. Do đó, Việt Nam cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường, tìm kiếm các đối tác thương mại mới và đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng khác như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN… Việc tham gia các hội chợ triển lãm quốc tế, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt Nam là những bước đi cần thiết để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị xuất khẩu.

Sản lượng nhiều loại trái cây chủ lực tăng trong năm 2024 cũng là yếu tố quan trọng góp phần vào thành công này. Sầu riêng tăng hơn 20% đạt sản lượng hơn 1,1 triệu tấn; xoài đạt 858.000 tấn, tăng 3,6%; cam tăng 2,3% đạt 1,15 triệu tấn. Sự gia tăng sản lượng này đến từ việc mở rộng diện tích trồng trọt, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và nâng cao năng suất cây trồng. Tuy nhiên, sản lượng thanh long lại giảm 4,8% còn 841.700 tấn, cho thấy cần có những điều chỉnh trong sản xuất và tiêu thụ loại trái cây này.

Triển vọng xuất khẩu rau quả và thách thức cần vượt qua

Dự báo cho những tháng cuối năm, xuất khẩu rau quả có thể giảm so với tháng 8 và 9 do nguồn cung một số loại trái cây chủ lực như sầu riêng, xoài, mít, nhãn bị thu hẹp khi vào vụ nghịch. Tuy nhiên, với đà tăng trưởng hiện tại và nhu cầu vẫn ở mức cao, đặc biệt là từ thị trường Trung Quốc, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mục tiêu 7 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu rau quả trong năm 2024 nếu duy trì được kim ngạch xuất khẩu khoảng 500 triệu USD/tháng trong hai tháng cuối năm.

Để đạt được mục tiêu này, ngành xuất khẩu rau quả cần vượt qua một số thách thức như: biến động giá cả thị trường, cạnh tranh từ các nước xuất khẩu khác, yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và an toàn thực phẩm từ các thị trường nhập khẩu. Bên cạnh đó, việc nâng cao năng lực cạnh tranh, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, bảo quản và chế biến sâu là những yếu tố then chốt để ngành xuất khẩu rau quả Việt Nam phát triển bền vững.

Giá sầu riêng tại các vùng trồng chính đang tăng mạnh do sản lượng giảm trong khi nhu cầu xuất khẩu vẫn cao. Giá sầu riêng Dona tại ĐBSCL đã lên tới 200.000 đồng/kg, và giá tại các vùng trồng khác cũng đang tăng lên theo xu hướng này. Điều này cho thấy tiềm năng lợi nhuận của ngành sầu riêng nói riêng và ngành xuất khẩu rau quả nói chung vẫn rất hấp dẫn. Tuy nhiên, cần có sự quản lý chặt chẽ về giá cả để đảm bảo lợi ích cho cả người sản xuất và người tiêu dùng.

Minh Duy

Nguồn tham khảo: Báo Điện tử Chính phủ