Lợi nhuận Big 4 ngân hàng khả quan, Vietcombank “đau đầu” với thoái vốn ngoài ngành

Big 4 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng tích cực năm 2023, nhưng Vietcombank vẫn gặp khó khăn trong việc thoái vốn ngoài ngành.

Báo cáo của Chính phủ về hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp năm 2023 cho thấy bức tranh tài chính khả quan của nhóm Big 4 ngân hàng thương mại nhà nước (VietinBank, BIDV, Vietcombank và Agribank). Đây là những trụ cột quan trọng của hệ thống tài chính Việt Nam, đóng góp đáng kể vào sự ổn định và phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, Vietcombank (VCB) vẫn đang đối mặt với thách thức trong việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành, một vấn đề được dư luận và giới đầu tư đặc biệt quan tâm.

Big 4 tăng trưởng tích cực trên nhiều mặt trận

Kết quả kinh doanh của Big 4 ngân hàng trong năm 2023 ghi nhận sự tăng trưởng tích cực trên nhiều mặt trận. Tổng doanh thu đạt 662.987 tỷ đồng, tăng 19,3% so với năm 2022, cho thấy sự phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế sau đại dịch. Lợi nhuận trước thuế đạt 119.682 tỷ đồng, tăng 15,1% so với năm 2022, khẳng định hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời của các ngân hàng này.

Các chỉ số hiệu quả hoạt động như ROE (lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu) đạt 18,62% và ROA (lợi nhuận sau thuế/tổng tài sản) đạt 1,17% cũng cho thấy hiệu quả hoạt động kinh doanh và khả năng quản lý tài sản hiệu quả của nhóm ngân hàng này. So với các ngân hàng thương mại cổ phần khác, Big 4 vẫn duy trì được vị thế dẫn đầu về quy mô và hiệu quả hoạt động.

Bên cạnh đó, tổng dư nợ cho vay của Big 4 tăng 12,9% so với cuối năm 2022, đạt 5.938.588 tỷ đồng, phản ánh sự tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế. Mặc dù nợ xấu tăng 10,52% lên 86.000 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu lại giảm nhẹ từ 1,32% năm 2022 xuống còn 1,29% năm 2023.

Điều này cho thấy chất lượng tín dụng của Big 4 được kiểm soát tốt, đồng thời nỗ lực xử lý nợ xấu đang được đẩy mạnh. Về nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước, Big 4 đã đóng góp 37.238 tỷ đồng, trong đó Agribank dẫn đầu với 12.282 tỷ đồng, thể hiện trách nhiệm của các ngân hàng này đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Thoái vốn ngoài ngành: Vấn đề nan giải của Vietcombank

Trong khi các ngân hàng khác trong Big 4 duy trì đà tăng trưởng ổn định, Vietcombank (VCB) lại đang “đau đầu” với bài toán thoái vốn ngoài ngành. Đây là một thách thức không nhỏ đối với ban lãnh đạo ngân hàng, bởi việc thoái vốn phải đảm bảo được lợi ích cho cổ đông, đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật.

Tính đến cuối năm 2023, VCB có 5 khoản đầu tư ngoài ngành, bao gồm: Công ty Liên doanh TNHH Vietcombank Bonday Benthanh (VBB), Công ty TNHH Cao ốc Vietcombank 198 (VCBT), Công ty Liên doanh hữu hạn Vietcombank Bonday (VCBB), Tổng công ty Hàng Không Việt Nam – CTCP (VNA) và Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (Vidifi). Các khoản đầu tư này trải rộng trên nhiều lĩnh vực, từ bất động sản đến hàng không và tài chính, cho thấy chiến lược đa dạng hóa đầu tư của VCB trong quá khứ.

Vietcombank đã và đang triển khai nhiều phương án để thoái vốn khỏi các khoản đầu tư này, bao gồm đàm phán mua lại phần vốn góp của đối tác, chuyển nhượng cổ phần, hoặc chờ đến khi kết thúc hợp đồng liên doanh. Đối với VBB, ngân hàng đang đàm phán để mua lại toàn bộ phần vốn góp của các đối tác. Tương tự, với VCBT, VCB cũng đề xuất mua lại phần vốn góp của đối tác, tuy nhiên vẫn đang chờ phản hồi.

Đối với VCBB, do thời hạn liên doanh sẽ kết thúc vào năm 2026, VCB dự kiến sẽ mua lại toàn bộ tòa nhà hoặc chuyển nhượng phần vốn sau khi hợp đồng liên doanh kết thúc. Riêng với VNA và Vidifi, VCB đang theo dõi tình hình hoạt động và thị trường để tìm kiếm thời điểm thoái vốn phù hợp, đảm bảo tối ưu hóa lợi ích cổ đông. Việc thoái vốn khỏi VNA và Vidifi được xem là bài toán khó, do tình hình kinh doanh của hai doanh nghiệp này còn nhiều biến động.

Triển vọng và thách thức

Việc thoái vốn ngoài ngành là một bước đi cần thiết để Vietcombank tập trung vào hoạt động kinh doanh cốt lõi, nâng cao hiệu quả hoạt động và tuân thủ các quy định của Ngân hàng Nhà nước về giới hạn đầu tư ngoài ngành. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi thời gian, sự tính toán kỹ lưỡng và chiến lược phù hợp để đảm bảo lợi ích cho ngân hàng và cổ đông. Việc thoái vốn thành công sẽ giúp VCB giảm thiểu rủi ro, tăng cường năng lực tài chính và củng cố vị thế trên thị trường.

Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động, việc xử lý hiệu quả các khoản đầu tư ngoài ngành sẽ là yếu tố quan trọng để Vietcombank duy trì đà tăng trưởng bền vững trong tương lai. Bên cạnh đó, việc Big 4 nói chung và Vietcombank nói riêng tiếp tục đẩy mạnh hoạt động kinh doanh cốt lõi, kiểm soát nợ xấu và nâng cao chất lượng dịch vụ sẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển ổn định và đóng góp tích cực cho nền kinh tế.

Thu Ngân

Nguồn tham khảo: Báo Đầu tư