Bắc Ninh tăng tốc đầu tư ngành bán dẫn, đặt mục tiêu dẫn đầu khu vực

Hướng tới trung tâm sản xuất vi mạch, Bắc Ninh đặt mục tiêu phát triển ngành bán dẫn đến 2045, thu hút FDI, xây dựng hạ tầng và đào tạo nhân lực.

Bắc Ninh hướng tới trung tâm thiết kế và sản xuất vi mạch

Bắc Ninh, một trong những đầu tàu công nghiệp của Việt Nam, vừa công bố kế hoạch chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn với lộ trình kéo dài đến năm 2045.

Từ nền tảng công nghiệp điện tử đã vững chắc, tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm nghiên cứu, thiết kế và sản xuất vi mạch hàng đầu khu vực. Với sự hiện diện của các tập đoàn lớn như Intel, Samsung, Amkor và Micron, Bắc Ninh đang tận dụng vị thế để bước vào cuộc đua công nghệ cao.

Hiện tại, Việt Nam chủ yếu tham gia vào các khâu lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói trong chuỗi cung ứng bán dẫn, với phần lớn hoạt động quan trọng thuộc về các công ty nước ngoài.

Tại Bắc Ninh, hai dự án tiêu biểu đang được triển khai là Nhà máy sản xuất, lắp ráp và thử nghiệm vật liệu bán dẫn của Amkor Technology Việt Nam với vốn đầu tư 1,6 tỷ USD, và Nhà máy sản xuất của Hana Micron Việt Nam với vốn 30 triệu USD. Ngoài ra, gần 30 dự án khác trong lĩnh vực điện tử liên quan đến bán dẫn cũng đã đăng ký hoạt động, tạo động lực mạnh mẽ cho địa phương. 

Để đạt được tham vọng, Bắc Ninh đặt ra lộ trình rõ ràng. Giai đoạn 2025-2030, tỉnh sẽ thu hút đầu tư có chọn lọc, hình thành 1-2 doanh nghiệp thiết kế vi mạch, 1 nhà máy chế tạo chip và 5 nhà máy đóng gói, kiểm thử.

Đến năm 2045, Bắc Ninh hướng tới sở hữu 30 doanh nghiệp thiết kế, 3 nhà máy chế tạo chip và 20 nhà máy đóng gói, kiểm thử, đồng thời làm chủ nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực bán dẫn.

Doanh thu ngành công nghiệp bán dẫn được kỳ vọng đạt 1,5 tỷ USD mỗi năm vào 2030, với giá trị gia tăng tại địa phương từ 10-15%. Đến năm 2045, con số này dự kiến tăng lên 10 tỷ USD, giá trị gia tăng đạt 20-25%. Ngành công nghiệp điện tử nói chung tại Bắc Ninh cũng được định hướng đạt doanh thu 35 tỷ USD vào 2030 và 100 tỷ USD vào 2045, với giá trị gia tăng tương ứng 10-15% và 20-25%.

Bắc Ninh siết chặt đào tạo nhân lực cho ngành bán dẫn

Mặc dù tham vọng lớn, Bắc Ninh đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Hiện tại, lao động trong lĩnh vực công nghiệp – xây dựng chiếm 57,2% tổng số lao động tại tỉnh, với 294.127 người làm việc trong các khu công nghiệp. Tuy nhiên, chỉ 78% lao động được đào tạo và lao động qua đào tạo nghề chỉ đạt 35,6%. Điều này phản ánh tình trạng thiếu nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn và kỹ năng tay nghề cao.

Riêng nhà máy Amkor Bắc Ninh, khi hoạt động hết công suất, dự kiến cần 7.000 lao động và đến năm 2035 con số này có thể lên tới 10.000 người. Tổng nhu cầu lao động ngành bán dẫn tại Bắc Ninh từ nay đến 2030 ước tính dao động từ 10.000 đến 15.000 người.

Bắc Ninh có 56 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, bao gồm 13 trường cao đẳng, 18 trường trung cấp, 17 trung tâm giáo dục nghề nghiệp và 8 cơ sở khác. Nhưng đội ngũ giảng viên chỉ có 1,8% trình độ tiến sĩ và 20,2% trình độ thạc sĩ, trong khi tỷ lệ tuyển sinh ở bậc cao đẳng và trung cấp chỉ đáp ứng 15% nhu cầu thực tế.

Bên cạnh nhân lực, hạ tầng đặc thù cho ngành bán dẫn cũng là một rào cản. Chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa tại Bắc Ninh chưa hình thành, thiếu các cơ sở cung cấp nước siêu tinh khiết và các trung tâm R&D. 

Chính quyền Bắc Ninh đã nhận diện rõ các thách thức này và đưa ra loạt giải pháp. Tỉnh sẽ áp dụng chính sách miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế nhập khẩu linh kiện, thiết bị công nghệ cao, cùng cơ chế “luồng xanh 60%” để rút ngắn thủ tục hành chính cho các dự án bán dẫn.

Một quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực bán dẫn sẽ được thành lập, nhằm thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp và nội địa hóa chuỗi giá trị. Hợp tác quốc tế với các tập đoàn như Intel, NVIDIA, Qualcomm, Amkor, và Samsung, cũng như các cơ sở giáo dục tại Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, được đẩy mạnh để nâng cao năng lực đào tạo và nghiên cứu. 

Bắc Ninh phát triển ngành bán dẫn với trọng tâm nhân lực và hạ tầng

Nhìn vào lộ trình 2025-2045, Bắc Ninh không chỉ dừng ở việc thu hút đầu tư mà còn hướng tới xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tự chủ, có khả năng dẫn đầu ở một số phân khúc trong chuỗi sản xuất.

Giai đoạn 2025-2027 sẽ là bước chạy đà, với việc quy hoạch khu công nghiệp chuyên ngành, đào tạo 300-500 kỹ sư và ký kết hợp tác với các tập đoàn lớn. Từ 2028-2030, các trung tâm R&D và nhà máy chế tạo sẽ đi vào hoạt động, thúc đẩy xuất khẩu linh kiện bán dẫn. Đến năm 2045, Bắc Ninh đặt mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất chip khu vực, với vị thế vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, thành công phụ thuộc vào khả năng giải quyết bài toán nhân lực và hạ tầng. Nếu Bắc Ninh có thể đào tạo đủ 5.000 kỹ sư vào năm 2030 và 10.000 kỹ sư vào năm 2045, đồng thời xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin tập trung và khu công nghiệp chuyên biệt, ngành bán dẫn tại đây có thể tạo ra bước ngoặt cho nền kinh tế địa phương. Xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt sau đại dịch, cũng mở ra cơ hội để Bắc Ninh thu hút thêm các dự án công nghệ cao từ các tập đoàn lớn.

Về dài hạn, việc phát triển hạ tầng xanh và sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất vi mạch sẽ là điểm nhấn giúp Bắc Ninh cạnh tranh với các trung tâm bán dẫn khác trong khu vực. Tuy nhiên, áp lực từ sự cạnh tranh quốc tế và yêu cầu khắt khe về công nghệ đòi hỏi tỉnh phải duy trì tốc độ cải cách và đầu tư liên tục.

Thanh Duy

Nguồn tham khảo: VnEconomy