Tháo gỡ khó khăn cho Big 4 trong bài toán tăng vốn điều lệ

Bài toán tăng vốn cho Big 4 ngân hàng đang được Quốc hội và giới chuyên gia đặc biệt quan tâm, tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn.

Big 4 ngân hàng – nhóm bốn ngân hàng thương mại (NHTM) nhà nước lớn nhất Việt Nam, gồm Vietcombank, BIDV, Vietinbank và Agribank – đang đối mặt với những thách thức trong việc tăng vốn điều lệ. Vấn đề này đã thu hút sự chú ý của Quốc hội và giới chuyên môn, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực tài chính, khả năng cạnh tranh và vai trò dẫn dắt của Big 4 trong hệ thống ngân hàng.

Tăng vốn: Nhu cầu cấp thiết cho Big 4

Việc tăng vốn cho Big 4 không chỉ đơn thuần là bổ sung nguồn lực tài chính mà còn là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Theo các chuyên gia, việc đáp ứng yêu cầu về hệ số an toàn vốn (CAR) theo chuẩn Basel III là một trong những lý do quan trọng khiến Big 4 cần phải tăng vốn.

Chuẩn mực Basel III, được thiết kế để củng cố hệ thống tài chính toàn cầu sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008, đặt ra những yêu cầu nghiêm ngặt hơn về vốn, quản lý rủi ro và tính minh bạch cho các ngân hàng. Big 4, với vai trò là những ngân hàng có tầm ảnh hưởng hệ thống, càng phải đáp ứng đầy đủ các quy định này.

Đồng thời, tăng vốn còn giúp Big 4 có đủ nguồn lực để thực hiện các chương trình tín dụng theo chủ trương của Chính phủ, hỗ trợ nền kinh tế và giữ vững vai trò “sếu đầu đàn”. Chẳng hạn, trong thời gian qua, Big 4 đã tích cực triển khai các gói tín dụng hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp, góp phần quan trọng vào việc phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch. Việc tăng vốn sẽ giúp duy trì và mở rộng hơn nữa các chương trình hỗ trợ này.

TS. Võ Trí Thành, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia, nhận định việc tăng vốn giúp Vietcombank nâng cao năng lực cạnh tranh, không chỉ trong nước mà còn trong khu vực. Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân cũng đồng tình, cho rằng việc bổ sung vốn sẽ giúp Việt Nam có ngân hàng lọt vào top 100 ngân hàng lớn nhất châu Á, khẳng định vị thế của ngành ngân hàng Việt Nam trên trường quốc tế.

Vướng mắc trong cơ chế hiện hành và những hệ lụy

Tuy nhiên, quá trình tăng vốn của Big 4 hiện đang gặp nhiều khó khăn do vướng mắc trong cơ chế hiện hành. Theo quy định, việc bổ sung vốn nhà nước từ 10.000 tỷ đồng trở lên phải được Quốc hội thông qua. Điều này dẫn đến quy trình phê duyệt kéo dài, gây khó khăn cho các ngân hàng trong việc chủ động đáp ứng nhu cầu vốn. Sự chậm trễ trong việc tăng vốn có thể khiến Big 4 bỏ lỡ các cơ hội kinh doanh, hạn chế khả năng mở rộng tín dụng và ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An cũng bày tỏ lo ngại về sự tụt hậu của Big 4 so với các NHTM cổ phần tư nhân về tỷ lệ vốn và chỉ số an toàn vốn. Ông đặt câu hỏi tại sao các NHTM cổ phần lại tăng vốn hiệu quả hơn so với các ngân hàng nhà nước (NHNN). Cơ chế linh hoạt hơn cho phép các ngân hàng cổ phần nhanh chóng huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu, hoặc hợp tác với các nhà đầu tư chiến lược.

Trong khi đó, Big 4 bị ràng buộc bởi nhiều quy định và thủ tục phức tạp. Chủ tịch Hội đồng thành viên Agribank, ông Phạm Văn Ấn, cũng chia sẻ những trăn trở về bài toán tăng vốn của Big 4. Theo ông, với tốc độ tăng trưởng tín dụng hiện nay, mỗi ngân hàng trong Big 4 cần tăng vốn trên 10.000 tỷ đồng mỗi năm để duy trì hoạt động ổn định và đáp ứng nhu cầu vay vốn của nền kinh tế.

Giải pháp nào cho bài toán tăng vốn?

Nhiều đại biểu Quốc hội đã đề xuất sửa đổi cơ chế để tạo điều kiện cho Big 4 chủ động tăng vốn. Đại biểu Phạm Đức Ấn đề xuất cho phép các NHNN được tăng vốn từ nguồn lợi nhuận giữ lại, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào ngân sách nhà nước và rút ngắn thời gian phê duyệt. Đại biểu Hoàng Văn Cường cũng kiến nghị rà soát lại quy định về việc NHNN phải xin phép tăng vốn từ lợi nhuận tích lũy, cho rằng điều này gây rườm rà, mất thời gian và không khuyến khích các ngân hàng hoạt động hiệu quả.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bà Nguyễn Thị Hồng, cho biết NHNN sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để rà soát, đánh giá nhu cầu vốn tổng thể cho Big 4 và nghiên cứu, tham mưu cho Chính phủ trong quá trình sửa đổi luật, nghị định liên quan. Mục tiêu là tạo điều kiện cho Big 4 chủ động và linh hoạt hơn trong việc tăng vốn, đảm bảo đáp ứng nhu cầu mở rộng hoạt động kinh doanh.

Tăng vốn: Chìa khóa cho vai trò dẫn dắt

Việc tháo gỡ khó khăn trong bài toán tăng vốn cho Big 4 là hết sức quan trọng. Điều này không chỉ giúp các ngân hàng này nâng cao năng lực tài chính, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế mà còn củng cố vai trò chủ lực trong việc cung ứng vốn cho nền kinh tế. Với cơ chế tăng vốn linh hoạt và hiệu quả, Big 4 sẽ tiếp tục đóng vai trò “sếu đầu đàn”, dẫn dắt sự phát triển của hệ thống tài chính Việt Nam.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc đảm bảo nguồn vốn vững mạnh sẽ là chìa khóa để Big 4 khẳng định vị thế và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế đất nước. NHNN cũng khuyến khích các ngân hàng này chủ động thực hiện các giải pháp tăng vốn bền vững khác như phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho các nhà đầu tư chiến lược, đa dạng hóa nguồn vốn và giảm thiểu rủi ro.

Riêng đối với Vietcombank, NHNN đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan để thực hiện quy trình bổ sung vốn nhà nước theo quy định. Việc bổ sung vốn cho Vietcombank được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề cho việc triển khai các giải pháp tăng vốn hiệu quả hơn cho Big 4 trong tương lai.

Kim Khanh 

Nguồn tham khảo: Thời báo ngân hàng