Lãi suất liên ngân hàng tăng, ngân hàng đua huy động vốn cuối năm

Lãi suất liên ngân hàng tăng 0,3 điểm %, kéo mặt bằng lãi suất tiết kiệm lên mức cao mới, trong khi lợi nhuận và tín dụng toàn ngành tiếp tục tăng tốc.

Lãi suất tăng, thị trường ngân hàng sôi động trở lại

Tuần đầu tháng 11, thị trường tiền tệ ghi nhận nhiều biến động khi lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh ở hầu hết các kỳ hạn. Theo số liệu ngày 5/11, lãi suất kỳ hạn 3 tháng đạt 6,2%/năm, trong khi kỳ hạn 6 tháng ở mức 5,87%/năm, tăng từ 0,1 đến 0,3 điểm phần trăm so với phiên trước đó.

Diễn biến này phản ánh xu hướng điều hành thận trọng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong giai đoạn cuối năm, nhằm đảm bảo thanh khoản nhưng vẫn kiểm soát lạm phát. Khi chi phí vốn liên ngân hàng tăng, các ngân hàng thương mại nhanh chóng phản ứng bằng cách điều chỉnh lãi suất huy động. Từ đầu tháng 11, 6 ngân hàng gồm VPBank, HDBank, MB, GPBank, BVBank và Sacombank đã nâng lãi suất tiết kiệm, sau khi 6 nhà băng khác cũng hành động tương tự trong tháng 10. 

Xu hướng này được xem là tín hiệu của giai đoạn huy động vốn cao điểm phục vụ tăng trưởng tín dụng cuối năm. Theo ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc Ngân hàng Quân đội (MB), mặt bằng lãi suất huy động dù tăng nhưng vẫn “rẻ” so với các giai đoạn trước, với biên độ điều chỉnh khoảng 0,5 – 1%.

Ông cho rằng đây là diễn biến hợp lý trong chu kỳ tái cân bằng dòng vốn, đồng thời giúp hệ thống duy trì nguồn lực tăng trưởng ổn định trong quý IV/2025. Bên cạnh đó, NHNN còn tăng cường hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng (TCTD) thông qua dự thảo Thông tư mới về cho vay đặc biệt.

Theo đó, những TCTD bị rút tiền hàng loạt nhưng chưa thuộc diện kiểm soát đặc biệt vẫn được tiếp cận vốn từ NHNN thông qua nghiệp vụ thị trường mở hoặc tái cấp vốn có tài sản bảo đảm ít rủi ro. Cơ chế này được đánh giá là cần thiết để củng cố niềm tin hệ thống, nhất là trong bối cảnh nhu cầu rút tiền thường tăng cao dịp cuối năm.

Lợi nhuận, nợ xấu và tài sản đều cải thiện

Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy bức tranh tích cực của ngành ngân hàng. Trong số 28 ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính, hai “ông lớn” Vietcombank và VietinBank tiếp tục dẫn đầu với lợi nhuận trước thuế 9 tháng lần lượt hơn 33.000 tỉ đồng và gần 30.000 tỉ đồng.

Tổng tài sản toàn hệ thống đạt 19,7 triệu tỉ đồng, tăng 15% so với đầu năm. Đáng chú ý, BIDV trở thành ngân hàng đầu tiên của Việt Nam có tổng tài sản vượt mốc 3 triệu tỉ đồng, trong khi VietinBank và Vietcombank lần lượt đạt 2,76 triệu tỉ đồng và 2,38 triệu tỉ đồng. Con số này phản ánh khả năng mở rộng quy mô và an toàn vốn tốt của nhóm ngân hàng quốc doanh.

Ngoài tín dụng – nguồn thu truyền thống, thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng cũng tăng mạnh nhờ hoạt động kinh doanh ngoại hối, chứng khoán và dịch vụ ngân hàng số. Đây được xem là bước chuyển chiến lược nhằm giảm phụ thuộc vào cho vay, đồng thời mở rộng biên lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh lãi suất gay gắt.

Về chất lượng tài sản, tỷ lệ nợ xấu toàn ngành giảm còn 2,01% tính đến cuối quý III, từ mức 2,04% của quý II. Nguyên nhân đến từ việc các nhà băng đẩy mạnh quản trị rủi ro và thị trường bất động sản hồi phục, giúp cải thiện dòng tiền trả nợ của khách hàng. Cùng với đó, các chương trình miễn giảm lãi và phí cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi thiên tai, do NHNN chỉ đạo, cũng góp phần ổn định chất lượng tín dụng.

Tổng dư nợ cho vay khách hàng của 27 ngân hàng niêm yết đạt 13,6 triệu tỉ đồng, tăng 15% so với cuối năm 2024. Trong cơ cấu tín dụng, bất động sản vẫn là lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn nhất, đóng vai trò “đầu kéo” chính của tăng trưởng. Bên cạnh đó, các khoản vay tiêu dùng và sản xuất cũng tăng trở lại, phản ánh nhu cầu vốn đang phục hồi theo đà tăng trưởng kinh tế.

Triển vọng lãi suất và tín dụng cuối năm

Các chuyên gia nhận định, mặt bằng lãi suất huy động nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng nhẹ trong quý IV/2025, khi nhu cầu vốn của ngân hàng tăng mạnh để đáp ứng giai đoạn giải ngân cao điểm. Tuy nhiên, đà tăng được dự báo sẽ nằm trong biên độ 0,5 – 1%, giúp hệ thống duy trì cân bằng giữa huy động và cho vay.

Lãi suất liên ngân hàng có thể duy trì ở mức cao trong ngắn hạn do NHNN kiểm soát chặt thanh khoản. Dù vậy, nền tảng vĩ mô ổn định – gồm tăng trưởng GDP tích cực, lạm phát được kiểm soát và tỷ giá ổn định – sẽ giúp mặt bằng lãi suất không biến động quá mạnh. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để dòng tiền tín dụng tiếp tục luân chuyển hiệu quả.

Ngoài ra, việc các ngân hàng đầu tư mạnh vào chuyển đổi số và quản trị rủi ro giúp tiết giảm chi phí vận hành, đồng thời nâng cao khả năng kiểm soát gian lận. Trong bối cảnh lãi suất tăng, người gửi tiết kiệm sẽ hưởng lợi từ mức sinh lời cao hơn, trong khi các doanh nghiệp cần chủ động quản lý dòng tiền để tránh biến động chi phí vốn.

Theo nhận định của 60s Hôm Nay, xu hướng tăng lãi suất cuối năm mang tính kỹ thuật hơn là rủi ro, phản ánh quá trình bình thường hóa chính sách tiền tệ. Với hệ thống ngân hàng có nền tảng vững, nợ xấu giảm và lợi nhuận tăng trưởng tốt, ngành ngân hàng Việt Nam vẫn là trụ cột ổn định của nền kinh tế và là khu vực hấp dẫn cho dòng vốn đầu tư trung dài hạn.

Việc lãi suất liên ngân hàng tăng và các ngân hàng thương mại đồng loạt nâng lãi suất huy động cho thấy dòng vốn đang dịch chuyển mạnh mẽ trong giai đoạn cuối năm. Với chính sách điều hành linh hoạt, quản trị rủi ro hiệu quả và động lực lợi nhuận rõ rệt, hệ thống ngân hàng Việt Nam đang củng cố vị thế bền vững, sẵn sàng cho chu kỳ tăng trưởng mới trong năm 2026.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: VietNam Finance