NHNN yêu cầu tạm dừng cho vay thanh toán tiền cọc bất động sản

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) yêu cầu các ngân hàng tạm dừng cho vay thanh toán tiền đặt cọc bất động sản do rủi ro pháp lý tiềm ẩn.

NHNN cảnh báo rủi ro trong cho vay đặt cọc

Theo văn bản số 5553/KV2-TTRA, NHNN Chi nhánh Khu vực 2 đã gửi yêu cầu đến các ngân hàng thương mại tại TP.HCM và Đồng Nai, cảnh báo rủi ro trong việc cho vay để thanh toán tiền đặt cọc bất động sản. Đây là hình thức phổ biến thời gian qua khi nhiều dự án chưa đủ điều kiện mở bán vẫn nhận tiền cọc qua các đơn vị môi giới.

NHNN cho biết đã tiếp nhận nhiều phản ánh từ người dân về việc ngân hàng giải ngân vốn để thanh toán tiền đặt cọc cho dự án chưa đủ pháp lý. Qua xem xét, cơ quan này nhận định các văn bản thỏa thuận có thể chưa phù hợp quy định pháp luật, tiềm ẩn rủi ro tranh chấp, khiếu nại và gây thiệt hại cho cả ngân hàng lẫn khách hàng.

Một vụ việc điển hình đã được Tòa án Nhân dân Khu vực 7 TP.HCM xét xử, xác định nội dung thỏa thuận đặt cọc trái quy định pháp luật. Nếu văn bản bị tuyên vô hiệu, ngân hàng sẽ gặp khó trong việc xử lý và thu hồi nợ, đặc biệt khi tài sản bảo đảm gắn với dự án chưa hoàn thiện pháp lý.

Cùng thời điểm, Sở Xây dựng TP.HCM và Sở Xây dựng Bình Thuận đều ban hành văn bản yêu cầu các doanh nghiệp bất động sản không được ký hợp đồng đặt cọc hoặc “giữ chỗ” khi dự án chưa đủ điều kiện giao dịch. Những động thái này cho thấy nỗ lực đồng bộ của cơ quan quản lý trong việc bảo vệ quyền lợi người mua và kiểm soát rủi ro hệ thống.

NHNN siết kiểm soát để hạn chế nợ xấu và mất vốn

Theo phân tích của NHNN, các khoản vay thanh toán tiền đặt cọc tiềm ẩn ba loại rủi ro chính: pháp lý, tín dụng và uy tín. Trong đó, rủi ro tín dụng đặc biệt đáng lo ngại khi mục đích sử dụng vốn phụ thuộc hoàn toàn vào tiến độ dự án của chủ đầu tư. Nếu dự án bị đình trệ hoặc chưa đủ điều kiện triển khai, ngân hàng có thể phải đối mặt với tình trạng nợ xấu và thiệt hại tài chính.

NHNN nhấn mạnh rằng nhiều ngân hàng chưa đánh giá đầy đủ năng lực tài chính của đơn vị môi giới, cũng như chưa kiểm soát toàn diện dòng tiền giải ngân. Điều này khiến nguy cơ mất vốn gia tăng khi dự án không thành công.

Ngoài ra, rủi ro về uy tín cũng được lưu ý. Khi dự án chậm tiến độ, khách hàng có thể hiểu nhầm rằng ngân hàng đã “tiếp tay” cho đơn vị môi giới. Các khiếu nại, tập trung đông người tại trụ sở ngân hàng gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh và hoạt động kinh doanh. Việc NHNN yêu cầu tạm dừng cho vay đặt cọc vì vậy là biện pháp phòng ngừa cần thiết để ổn định hệ thống tín dụng và củng cố lòng tin thị trường.

NHNN đồng thời yêu cầu các ngân hàng rà soát toàn bộ các khoản vay loại này, phối hợp với khách hàng và chủ đầu tư để giải quyết đúng quy định pháp luật. Các ngân hàng cần cung cấp thông tin rõ ràng về rủi ro, khuyến cáo khách hàng kiểm tra kỹ tình trạng pháp lý của dự án, đồng thời bổ sung điều khoản phong tỏa tiền cọc trong hợp đồng tín dụng để đảm bảo khả năng thu hồi khi có tranh chấp.

NHNN định hướng chính sách tín dụng an toàn và minh bạch

Động thái tạm dừng cho vay của NHNN phản ánh định hướng siết chặt tín dụng gắn với bất động sản trong bối cảnh thị trường đang điều chỉnh. Đây là bước đi quan trọng giúp ngăn ngừa việc dòng tiền ngân hàng chảy vào các dự án chưa đủ điều kiện pháp lý, đồng thời nâng cao tính minh bạch và an toàn của hệ thống tài chính.

Trong ngắn hạn, chính sách này có thể khiến việc tiếp cận vốn vay khó khăn hơn, đặc biệt với các dự án đang chuẩn bị bán hàng. Tuy nhiên, về dài hạn, đây là cơ hội để thanh lọc thị trường, bảo vệ quyền lợi người mua nhà và giảm thiểu rủi ro nợ xấu cho toàn hệ thống ngân hàng.

Theo nhận định của giới chuyên gia, NHNN nhiều khả năng sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi kiểm soát với các khoản vay liên quan đến bất động sản, nhất là tín dụng tiêu dùng cho mua nhà hình thành trong tương lai. Các ngân hàng thương mại sẽ cần điều chỉnh chiến lược, tập trung vào dự án có pháp lý minh bạch và năng lực chủ đầu tư rõ ràng.

Với góc nhìn của 60s Hôm Nay, việc NHNN tăng cường kiểm soát cho thấy định hướng ưu tiên an toàn hệ thống thay vì tăng trưởng nóng. Trong giai đoạn tới, khi pháp lý dự án được hoàn thiện và nhu cầu ở thực tăng lên, chính sách này sẽ giúp thị trường bất động sản phục hồi lành mạnh, tạo nền tảng cho tín dụng phát triển bền vững hơn.

Quyết định tạm dừng cho vay thanh toán tiền đặt cọc của NHNN Chi nhánh Khu vực 2 cho thấy định hướng rõ ràng trong việc siết chặt quản lý rủi ro tín dụng. Đây không chỉ là biện pháp hành chính mà còn là bước điều chỉnh cần thiết giúp củng cố niềm tin, bảo vệ lợi ích người vay và giữ vững an toàn hệ thống ngân hàng. Trong thời gian tới, thị trường được kỳ vọng sẽ vận hành minh bạch hơn, tạo môi trường tài chính ổn định và bền vững.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Vietnam Finance