OpenAI và kỷ nguyên AI 500 tỷ USD: “Siêu cường” chưa từng có tại Silicon Valley

OpenAI vươn lên thành “siêu cường” trị giá 500 tỷ USD, định hình kỷ nguyên AI toàn cầu và thay đổi luật chơi tại Thung lũng Silicon.

Từ startup nhỏ đến “siêu cường” công nghệ 500 tỷ USD

Chưa đầy ba năm trước, OpenAI chỉ là một startup AI do Sam Altman, cựu Chủ tịch Y Combinator, điều hành. Hôm nay, công ty này đã trở thành đế chế 500 tỷ USD, nắm vị thế dẫn đầu trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI).

Sự trỗi dậy của OpenAI là hiện tượng chưa từng có trong lịch sử Silicon Valley. Khác với những startup công nghệ truyền thống luôn sống trong nỗi lo bị thâu tóm, OpenAI trở thành “ông lớn” mới mà cả thế giới phải dè chừng. Công ty này vẫn giữ mô hình tư nhân, không niêm yết, song chi tiêu mạnh mẽ nhờ các dòng vốn khổng lồ từ các nhà đầu tư chiến lược như Microsoft, Nvidia và hàng loạt quỹ đầu tư toàn cầu.

Công ty ghi dấu ấn với loạt sản phẩm đột phá như ChatGPT, đạt 800 triệu người dùng mỗi tuần, cùng các nền tảng AI như Sora, Codex, và hệ thống trung tâm dữ liệu được Nhà Trắng hậu thuẫn. Những bước đi thần tốc này đã biến OpenAI thành biểu tượng mới của sức mạnh công nghệ, tương tự cách Amazon, Google hay Apple từng định hình các kỷ nguyên thương mại điện tử, tìm kiếm và di động.

Chiến lược “đốt tiền” và mở rộng chưa từng có

Theo giới đầu tư, chưa có công ty nào trong lịch sử Silicon Valley phát triển nhanh như OpenAI. Sam Altman xuất hiện ở hầu hết các thỏa thuận lớn – từ hợp tác với Nvidia, Broadcom, AMD đến Oracle – để xây dựng mạng lưới hạ tầng AI toàn cầu.

Tuần trước, OpenAI ra mắt ứng dụng Sora AI, đạt 1 triệu lượt tải chỉ trong 5 ngày, trong khi sự kiện DevDay tại San Francisco thu hút hơn 1.500 nhà phát triển. Tại đây, Altman công bố Sora 2 và Codex – công cụ lập trình viên AI – chính thức được mở rộng sử dụng toàn cầu.

Không dừng lại ở phần mềm, OpenAI còn bước chân vào phần cứng AI. Nhà thiết kế huyền thoại Jony Ive, người từng tạo nên iPhone, đã gia nhập OpenAI trong thương vụ trị giá 6,4 tỷ USD. Ive chia sẻ mục tiêu phát triển các thiết bị AI “mang lại hạnh phúc, bình yên và sự kết nối cho con người”.

Nhờ tốc độ này, OpenAI đang tái định hình chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu, mở rộng từ phần mềm, hạ tầng đến trải nghiệm người dùng – một tham vọng vượt xa mọi “ông lớn” từng xuất hiện ở Silicon Valley.

“Cơn sốt vàng” AI và cuộc đua đầu tư khốc liệt

Theo Ethan Kurzweil, Giám đốc quỹ Chemistry, “điểm khác biệt lớn nhất của thời đại này chính là tốc độ”. Các startup AI hiện có thể đạt định giá tỷ USD chỉ sau vài tháng, trong khi OpenAI còn tăng trưởng nhanh hơn – liên tục tung sản phẩm cạnh tranh với chính khách hàng tiềm năng.

Hiệp hội NVCA và PitchBook ghi nhận: chỉ trong nửa đầu năm 2025, các thương vụ AI giai đoạn tăng trưởng đã đạt 83,9 tỷ USD, chủ yếu từ 5 thương vụ trên 1 tỷ USD. Nếu xu hướng này tiếp diễn, tổng vốn đầu tư AI năm 2025 sẽ vượt kỷ lục 96,1 tỷ USD của năm 2021.

Các quỹ mạo hiểm đang đổ tiền vào hàng loạt startup đặc thù – từ Heidi Health trong lĩnh vực y tế đến Spellbook trong ngành luật. Lý do: nhà đầu tư tin rằng “AI tổng quát” như ChatGPT sẽ thống trị phần lớn thị trường, còn cơ hội chỉ còn ở các ngành chuyên biệt hoặc bị quản lý nghiêm ngặt.

Dù vậy, hầu hết nhà sáng lập đều thừa nhận khó thoát khỏi “bóng” của OpenAI. “Sẽ rất khó để tìm một công ty không cạnh tranh với họ”, Jeff Wang, đồng sáng lập Exa Labs, nói. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận OpenAI là “tài sản quý giá cho hệ sinh thái”, vì họ tạo nền tảng để các startup khác xây dựng giá trị riêng.

Khi OpenAI định hình lại tương lai công nghệ

Giới phân tích cho rằng lợi thế lớn nhất của OpenAI không còn nằm ở công nghệ, mà là hệ sinh thái và tốc độ tăng trưởng. Với hàng trăm triệu người dùng, hàng trăm tỷ USD vốn đầu tư và khả năng mở rộng không giới hạn, OpenAI đã trở thành trung tâm của cuộc cách mạng AI tạo sinh.

Không giống các “ông lớn” niêm yết, OpenAI không chịu ràng buộc bởi thị trường chứng khoán. Điều đó cho phép họ “đốt tiền” không giới hạn để chiếm lĩnh thị trường, mở rộng sản phẩm và thâu tóm nhân tài toàn cầu.

“Chẳng có sự kiểm điểm nào cả”, nhà đầu tư Nina Achadjian nhận xét. Theo cô, chính việc không bị áp lực cổ đông khiến OpenAI và đối thủ Anthropic trở nên táo bạo hơn, tiếp tục huy động hàng chục tỷ USD để tích hợp dọc toàn chuỗi giá trị AI.

Với quy mô hiện tại, OpenAI không chỉ là công ty công nghệ, mà là nền tảng hạ tầng của tương lai số. Họ không đơn thuần tạo ra chatbot hay công cụ lập trình, mà đang thiết lập hệ sinh thái AI xuyên suốt – từ sáng tạo nội dung, vận hành doanh nghiệp đến giao tiếp con người.

Câu hỏi còn lại, theo các chuyên gia, không phải là “liệu OpenAI có thành công hay không”, mà là liệu thế giới công nghệ có đang tạo ra một đế chế quá quyền lực – đến mức không ai còn có thể cạnh tranh nổi nữa.

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance

Các tin tức liên quan đến Công nghệ