Doanh nghiệp nhỏ gặp khó với ngưỡng thuế 200 triệu đồng/năm

Doanh nghiệp nhỏ đối mặt với thách thức từ ngưỡng miễn thuế doanh thu 200 triệu đồng/năm theo Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, khi con số này chưa phản ánh đúng lợi nhuận thực tế, tiềm ẩn rào cản cho các hộ kinh doanh.

Ngưỡng thuế doanh thu chưa hợp lý

Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, có hiệu lực từ 1/1/2026, nâng ngưỡng miễn thuế doanh thu cho doanh nghiệp nhỏ từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng/năm. Theo ông Nguyễn Hồ Ngọc, Giám đốc đào tạo Công ty TNHH Đào tạo và Tư vấn Á Châu, thay đổi này giúp giảm gánh nặng hành chính cho cơ quan thuế và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ tự tạo việc làm, nuôi sống gia đình.

Tuy nhiên, ngưỡng doanh thu cố định 200 triệu đồng/năm chưa thực sự phù hợp với thực tế kinh doanh đa dạng. Ông Ngọc nhấn mạnh rằng doanh thu không phản ánh chính xác lợi nhuận của doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt trong các ngành có chi phí vận hành cao.

Thực tế lợi nhuận thấp của doanh nghiệp nhỏ

Lấy ví dụ về một quán ăn uống bình dân, doanh nghiệp nhỏ này có thể đạt doanh thu 16–17 triệu đồng/tháng, tương đương 200 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, sau khi trừ chi phí nguyên liệu, mặt bằng, điện nước và nhân công, lợi nhuận ròng chỉ còn khoảng 3–4 triệu đồng/tháng. Đây là mức thu nhập khiêm tốn, khó đảm bảo chi phí sinh hoạt cho một gia đình.

Tương tự, các doanh nghiệp nhỏ như cửa hàng tạp hóa có tỷ suất lợi nhuận chỉ 10–15%, tức lãi ròng khoảng 2–3 triệu đồng/tháng. Trong lĩnh vực vận tải, một doanh nghiệp nhỏ sử dụng xe tải gia đình có thể đạt doanh thu 250–300 triệu đồng/năm, nhưng chi phí nhiên liệu, bảo dưỡng và lãi vay chiếm hơn 80%, để lại lợi nhuận ròng chỉ 40–50 triệu đồng/năm.

So sánh với thu nhập từ lương

Ông Nguyễn Hồ Ngọc chỉ ra sự khác biệt giữa doanh nghiệp nhỏ và người làm công ăn lương. Một cá nhân có thu nhập 12–15 triệu đồng/tháng, sau khi trừ giảm trừ gia cảnh, thường không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Họ còn được hưởng các khoản thưởng, phúc lợi hoặc trợ cấp từ doanh nghiệp, giúp tối ưu thu nhập.

Ngược lại, doanh nghiệp nhỏ không có cơ chế hỗ trợ tương tự. Chủ hộ kinh doanh vừa bỏ vốn, chịu rủi ro thị trường, vừa gánh toàn bộ chi phí vận hành. Lợi nhuận ròng sau chi phí là nguồn thu duy nhất, khiến ngưỡng miễn thuế 200 triệu đồng/năm trở thành rào cản cho các doanh nghiệp nhỏ.

Tính cứng nhắc của ngưỡng miễn thuế

Ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng/năm mang tính cố định, thiếu linh hoạt với các ngành nghề khác nhau. Theo ông Ngọc, chi phí sinh hoạt và kinh doanh tăng nhanh trong bối cảnh lạm phát, khiến giá trị 200 triệu đồng hôm nay thấp hơn nhiều so với vài năm trước. Nếu không điều chỉnh định kỳ, ngưỡng miễn thuế sẽ mất dần ý nghĩa hỗ trợ, trở thành rào cản vô hình cho sự phát triển của doanh nghiệp nhỏ.

Ví dụ, một quán cà phê nhỏ có doanh thu xoay vòng nhanh nhưng chi phí nguyên liệu, mặt bằng và nhân viên chiếm tới 80%, để lại lợi nhuận dưới 20%. Ngưỡng doanh thu cố định không tính đến tỷ suất lợi nhuận, gây bất lợi cho các doanh nghiệp nhỏ trong những ngành này.

Giải pháp linh hoạt cho chính sách thuế

Ông Nguyễn Hồ Ngọc đề xuất rằng chính sách thuế cần phân loại ngành nghề theo tỷ suất lợi nhuận hoặc cho phép doanh nghiệp nhỏ kê khai chi phí hợp lý để tính ngưỡng miễn thuế dựa trên lợi nhuận ròng. Điều này không chỉ khuyến khích minh bạch mà còn đảm bảo sự công bằng giữa các lĩnh vực kinh doanh.

Một chính sách thuế linh hoạt sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ phát triển bền vững, thay vì bị kìm hãm bởi ngưỡng doanh thu cố định. Đồng thời, việc điều chỉnh định kỳ ngưỡng miễn thuế theo lạm phát và chi phí sinh hoạt sẽ đảm bảo tính thực tiễn của chính sách.

Lợi ích từ chính sách hỗ trợ

Chính sách nâng ngưỡng miễn thuế lên 200 triệu đồng/năm thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đến doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, chính sách cần phản ánh đúng thực tế kinh doanh. Một cơ chế thuế công bằng sẽ nuôi dưỡng niềm tin, khuyến khích doanh nghiệp nhỏ phát triển lâu dài và đóng góp vào kinh tế.

Theo ông Ngọc, việc đơn giản hóa quản lý thuế là cần thiết, nhưng không nên áp dụng một ngưỡng chung cho tất cả. Phân loại ngành nghề và tính toán dựa trên lợi nhuận ròng sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ giảm áp lực tài chính, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế biến động.

Triển vọng và khuyến nghị

Theo nhận định từ 60s Hôm Nay, chính sách thuế cần linh hoạt hơn để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ. Các cơ quan quản lý nên xem xét điều chỉnh ngưỡng miễn thuế định kỳ và áp dụng cơ chế tính thuế dựa trên lợi nhuận thực tế. Doanh nghiệp nhỏ cần nâng cao năng lực quản lý chi phí và minh bạch tài chính để tận dụng chính sách thuế.

Chính phủ nên tiếp tục cải cách thuế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ phát triển, từ đó thúc đẩy kinh tế địa phương. Người tiêu dùng và đối tác kinh doanh cũng có thể hỗ trợ bằng cách ưu tiên các hộ kinh doanh nhỏ, giúp họ vượt qua khó khăn.

Doanh nghiệp nhỏ đang đối mặt với thách thức từ ngưỡng miễn thuế 200 triệu đồng/năm, khi doanh thu không phản ánh đúng lợi nhuận thực tế. Một chính sách thuế linh hoạt, dựa trên tỷ suất lợi nhuận và điều chỉnh định kỳ, sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ giảm áp lực và phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào nền kinh tế.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn