Thổ Nhĩ Kỳ áp 26 vụ phòng vệ thương mại, cảnh báo rủi ro cho hàng Việt Nam

Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng siết chặt biện pháp phòng vệ thương mại, với 26 vụ áp dụng cho hàng Việt Nam, tạo sức ép lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Xu hướng gia tăng các biện pháp phòng vệ

Trong tháng 9/2025, Thổ Nhĩ Kỳ chính thức áp thuế chống bán phá giá với thép cán dày nhập khẩu từ Hàn Quốc, sau một năm điều tra hành vi bán phá giá giai đoạn 2023. Đây là động thái nhằm bảo vệ ngành thép nội địa trước cạnh tranh quốc tế được đánh giá không lành mạnh.

Cùng thời điểm, Thổ Nhĩ Kỳ cũng triển khai biện pháp tự vệ đối với sản phẩm hóa chất Ethyl Acetate nhập khẩu. Việt Nam không được loại trừ khỏi phạm vi áp dụng, bởi kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này sang thị trường Thổ Nhĩ Kỳ được đánh giá ở mức đáng kể. Điều này cho thấy mức độ siết chặt ngày càng rõ ràng từ phía Ankara.

Theo thống kê của Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), tính đến nay, hàng hóa Việt Nam đã đối diện 26 vụ việc phòng vệ thương mại từ Thổ Nhĩ Kỳ. Với tần suất ngày một dày, các biện pháp này trở thành rào cản đáng kể đối với hàng xuất khẩu Việt Nam.

Cơ chế và tác động tới doanh nghiệp Việt

Phòng vệ thương mại là công cụ hợp pháp trong quan hệ thương mại quốc tế. So với thuế quan thông thường, công cụ này có nhiều ưu thế như mức thuế cao, thời hạn áp dụng kéo dài, phạm vi áp dụng rộng và có thể được rà soát, điều chỉnh linh hoạt. Đây là lý do khiến doanh nghiệp Việt nhiều lần bị rơi vào diện điều tra và áp thuế.

Thực tế, việc thường xuyên bị điều tra không phải là hiện tượng bất thường trong bối cảnh toàn cầu. Khi các quốc gia gia tăng bảo vệ sản xuất nội địa, hàng hóa từ những nước có lợi thế chi phí thấp như Việt Nam dễ trở thành đối tượng. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải nâng cao năng lực ứng phó để không rơi vào thế bị động.

Nếu không chuẩn bị tốt, các vụ kiện phòng vệ thương mại có thể gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp, từ chi phí pháp lý đến nguy cơ mất thị trường. Vì vậy, việc xây dựng chiến lược xuất khẩu dài hạn, đi kèm biện pháp bảo vệ quyền lợi, là yêu cầu cấp thiết đối với hàng hóa Việt Nam.

Thổ Nhĩ Kỳ – thị trường nhiều cơ hội và rủi ro

Với quy mô dân số gần 84 triệu người và vị trí địa chính trị chiến lược, Thổ Nhĩ Kỳ là thị trường hấp dẫn cho doanh nghiệp Việt. Đây không chỉ là thị trường tiêu dùng lớn, mà còn là cửa ngõ quan trọng vào Trung Đông và trung chuyển sang Liên minh châu Âu (EU).

Nhiều mặt hàng chủ lực của Việt Nam như gạo, sữa, hạt tiêu, gỗ, cao su, chè, sợi, hàng may mặc, giày dép và điện tử đều có cơ hội thâm nhập và tăng trưởng tại đây. Tuy nhiên, chính mức độ hấp dẫn này lại khiến hàng Việt dễ bị điều tra và áp dụng biện pháp phòng vệ.

Vì vậy, khi tiếp cận Thổ Nhĩ Kỳ, doanh nghiệp cần cân nhắc song song hai yếu tố: tiềm năng thị trường và rủi ro pháp lý. Cơ hội lớn đi cùng với thách thức, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược rõ ràng.

Giải pháp ứng phó và khuyến nghị

Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị doanh nghiệp Việt cần thường xuyên cập nhật cảnh báo sớm từ cơ quan quản lý, đồng thời phối hợp chặt chẽ với hiệp hội ngành hàng. Đây là cơ sở quan trọng để nhận diện sớm rủi ro và chuẩn bị phương án ứng phó ngay từ khi có dấu hiệu khởi phát vụ việc.

Ngoài ra, doanh nghiệp nên tìm hiểu rõ pháp luật và thực tiễn điều tra của thị trường nhập khẩu để xây dựng chiến lược phù hợp. Một hướng đi bền vững là nâng cao năng lực cạnh tranh dựa trên chất lượng, thay vì chỉ tập trung vào lợi thế giá rẻ. Điều này không chỉ hạn chế nguy cơ bị cáo buộc bán phá giá, mà còn giúp gia tăng giá trị sản phẩm.

Sử dụng nguyên liệu trong nước hoặc từ nguồn không bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại cũng là giải pháp cần thiết, nhằm tăng tỷ lệ giá trị gia tăng tại Việt Nam. Doanh nghiệp cũng cần đánh giá kỹ rủi ro trước khi ký hợp đồng với đối tác, cân nhắc khả năng bị điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ. Nếu phát sinh vụ việc, nên bố trí nguồn lực hợp lý, phối hợp với hiệp hội ngành hàng và cân nhắc thuê luật sư để đảm bảo quyền lợi hợp pháp.

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: Báo Chính phủ