Doanh nghiệp niêm yết gỡ khó tài chính nhờ trái phiếu chuyển đổi

Trái phiếu chuyển đổi đang trở thành công cụ tài chính hiệu quả giúp doanh nghiệp niêm yết tái cơ cấu nợ, cải thiện dòng tiền và giảm áp lực tài chính, với nhiều công ty như CII, Novaland và TCO áp dụng thành công.

Trái phiếu chuyển đổi bùng nổ trên thị trường

Doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam đang ngày càng ưa chuộng trái phiếu chuyển đổi như một giải pháp huy động vốn linh hoạt. Công ty cổ phần Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP.HCM (CII) là một ví dụ điển hình, khi hoàn tất phát hành 20 triệu trái phiếu vào ngày 18/8/2025, huy động 2.000 tỷ đồng. Lô trái phiếu CII425001 có kỳ hạn 10 năm, lãi suất cố định 10%/năm trong 4 kỳ đầu, sau đó thả nổi dựa trên lãi suất tiết kiệm 12 tháng của Vietcombank cộng thêm 3,5%.

Trái phiếu này cho phép chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông với tỷ lệ 1:8, giá chuyển đổi 12.500 đồng/cổ phiếu, thấp hơn khoảng 20% so với thị giá hiện tại. Doanh nghiệp CII dự kiến thực hiện chuyển đổi trong 9 đợt, bắt đầu từ ngày 25/1/2027, với đợt cuối bắt buộc chuyển toàn bộ trái phiếu thành cổ phiếu.

Các doanh nghiệp lớn áp dụng chiến lược

Không chỉ CII, nhiều doanh nghiệp niêm yết khác cũng tận dụng trái phiếu chuyển đổi để tái cơ cấu nợ. Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland) đã thông qua kế hoạch phát hành gần 320 triệu cổ phiếu để hoán đổi khoản nợ hơn 8.719 tỷ đồng, trong đó 151,85 triệu cổ phiếu sẽ hoán đổi 13 mã trái phiếu trị giá 6.074 tỷ đồng, đáo hạn trong giai đoạn 2023–2025. Quá trình này dự kiến hoàn tất vào năm 2026, giúp doanh nghiệp Novaland giảm áp lực tài chính đáng kể.

Công ty cổ phần TCO Holdings cũng phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi riêng lẻ, kỳ hạn 1 năm, lãi suất 9%/năm, nhằm trả trước các khoản vay cá nhân phục vụ mua Tòa nhà Enterprise Tower. Trong khi đó, Công ty cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (SBT) chào bán gần 5 triệu trái phiếu chuyển đổi, trị giá 500 tỷ đồng, với lãi suất 9,5%/năm, dành cho cổ đông hiện hữu để thanh toán khoản vay từ công ty con.

Lợi ích kép cho doanh nghiệp và nhà đầu tư

Trái phiếu chuyển đổi mang lại lợi ích kép cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư. Đối với doanh nghiệp, công cụ này giúp huy động vốn ngắn hạn và chuyển nợ thành vốn chủ sở hữu, cải thiện bảng cân đối kế toán và giảm áp lực trả nợ. Đối với nhà đầu tư, trái phiếu chuyển đổi cung cấp lựa chọn linh hoạt: nhận lãi suất cố định hoặc chuyển đổi thành cổ phiếu để hưởng lợi nếu giá cổ phiếu tăng.

Ví dụ, trường hợp của doanh nghiệp CII năm 2024 cho thấy hiệu quả của chiến lược này. Công ty phát hành 2.800 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, thấp hơn thị giá 18.000 đồng/cổ phiếu. Sau một năm, hơn 80% trái phiếu được chuyển thành 228 triệu cổ phiếu, mang lại lợi nhuận 37–40% cho trái chủ khi giá cổ phiếu đạt 13.700–14.000 đồng, cộng thêm 10% lãi suất, tổng lợi nhuận lên tới 47–50%.

Rủi ro cần lưu ý

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, trái phiếu chuyển đổi cũng tiềm ẩn rủi ro. Khi chuyển đổi thành cổ phiếu, nhà đầu tư đối mặt với biến động giá cổ phiếu, đặc biệt nếu kết quả kinh doanh của doanh nghiệp không khả quan. Việc phát hành lượng lớn cổ phiếu mới cũng có thể gây pha loãng, ảnh hưởng đến lợi ích của cổ đông hiện hữu.

Trường hợp của doanh nghiệp CII minh họa rõ điều này. Việc phát hành thêm 228 triệu cổ phiếu, tăng 70% lượng lưu hành, đã tạo áp lực chốt lời, khiến giá cổ phiếu giảm từ 18.000 đồng xuống 14.000 đồng trong năm 2024. Thanh khoản cũng tăng mạnh, với khối lượng giao dịch bình quân đạt 8,7 triệu đơn vị/phiên, gấp 2,3 lần trước đó.

Triển vọng và khuyến nghị

Theo nhận định từ 60s Hôm Nay, trái phiếu chuyển đổi đang là “lối thoát” hiệu quả cho doanh nghiệp niêm yết trong bối cảnh áp lực trả nợ gia tăng. Các công ty như CII, Novaland và TCO đã tận dụng công cụ này để cải thiện dòng tiền và củng cố tài chính. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần minh bạch trong kế hoạch phát hành và quản lý rủi ro pha loãng để bảo vệ cổ đông.

Nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ tiềm năng tăng giá cổ phiếu và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp trước khi quyết định mua trái phiếu chuyển đổi. Các cơ quan quản lý cũng cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trên thị trường.

Doanh nghiệp niêm yết như CII, Novaland và TCO đang tận dụng trái phiếu chuyển đổi để tái cơ cấu nợ và huy động vốn hiệu quả. Công cụ này không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện dòng tiền mà còn mang lại cơ hội sinh lời cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, rủi ro pha loãng và biến động giá cổ phiếu cần được quản lý cẩn thận để đảm bảo lợi ích lâu dài cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn