Cổ phiếu Mỹ mất hơn 50% vì AI tạo ra làn sóng phân hóa

Cổ phiếu Mỹ phân hóa mạnh khi AI giúp Nvidia đạt vốn hóa 4.500 tỉ USD nhưng kéo nhiều doanh nghiệp truyền thống giảm tới 50%.

Cổ phiếu Mỹ lao dốc trước tác động từ AI

Trên thị trường chứng khoán Mỹ, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành yếu tố quyết định phân định rạch ròi người thắng kẻ thua. Trong khi Nvidia vừa chính thức vươn lên vị trí công ty giá trị nhất thế giới với vốn hóa gần 4.500 tỉ USD, cùng hàng loạt startup AI như OpenAI, Anthropic huy động hàng chục tỉ USD vốn đầu tư, thì nhiều doanh nghiệp truyền thống lại rơi vào tình thế khó khăn.

Dữ liệu của Bank of America cho thấy, một rổ 26 cổ phiếu bị đánh giá có “nguy cơ cao nhất” trước tác động của AI đã kém chỉ số S&P 500 tới 22 điểm phần trăm kể từ giữa tháng 5/2025. Điều đáng chú ý là trước đó, kể từ khi ChatGPT ra mắt cuối 2022 đến giữa tháng 5 năm nay, nhóm cổ phiếu này vẫn duy trì mức tăng trưởng ổn định so với thị trường.

Câu chuyện của Wix.com là minh chứng điển hình. Nền tảng tạo website này mất tới 44% giá trị chỉ trong năm 2025, khi các công cụ AI có thể tự động thiết kế website hoàn chỉnh trong vài phút. Ngành hình ảnh và thiết kế đồ họa cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt: cổ phiếu Shutterstock giảm 27%, Adobe mất 22%. Sự cạnh tranh đến từ các công cụ tạo sinh hình ảnh như DALL-E, Midjourney khiến khách hàng lớn, bao gồm Coca-Cola, đã sử dụng quảng cáo do AI tạo ra.

Điều này cho thấy ngay cả những công ty đầu ngành cũng khó tránh khỏi sự dịch chuyển. Ngành dịch vụ nhân sự ghi nhận mức giảm mạnh nhất. ManpowerGroup mất 30% giá trị, còn Robert Half Inc. “bốc hơi” hơn một nửa vốn hóa, xuống mức thấp nhất 5 năm. Với mô hình kinh doanh dựa trên lực lượng lao động lớn, những doanh nghiệp này chịu sức ép trực tiếp từ công nghệ mới.

Công ty nghiên cứu thị trường Gartner cũng lao dốc 30% chỉ trong 5 ngày sau khi hạ dự báo doanh thu 2025. Dù lý do chính thức được đưa ra là chính sách từ Chính phủ Mỹ, giới phân tích đều nhận định AI là nguyên nhân chủ yếu. Morgan Stanley đánh giá đây là “bằng chứng củng cố lý thuyết đảo lộn bởi AI”, trong khi Baird cảnh báo “rủi ro AI đã hiện hữu”.

Không chỉ dừng ở đó, ngành quảng cáo truyền thống tiếp tục lao đao. Omnicom Group mất 15% giá trị trong năm nay, WPP thậm chí giảm hơn 50%. Sự phát triển hệ thống tự động hóa quảng cáo của Meta càng khiến áp lực gia tăng. Alphabet, tưởng chừng vững vàng, cũng được Bank of America xếp vào nhóm “rủi ro AI”, do lo ngại về việc hãng phải phòng thủ để giữ thị phần tìm kiếm.

Cổ phiếu công nghệ AI phân hóa lợi thế cạnh tranh

AI không chỉ lấy đi thị phần của nhiều doanh nghiệp mà còn mở ra cơ hội cho các công ty biết tận dụng. Trường hợp của Duolingo cho thấy hướng đi tích cực. Ứng dụng học ngoại ngữ này gần như nhân đôi giá trị trong một năm, nhờ khéo léo tích hợp AI để mang đến trải nghiệm cá nhân hóa, giúp người học tiến bộ nhanh hơn.

Sự phân hóa rõ rệt giữa nhóm doanh nghiệp “thua thiệt” và nhóm “thích nghi” phản ánh quy luật khắc nghiệt của công nghệ mới: bất kỳ công ty nào vẫn trả tiền cho nhân lực làm công việc mà AI có thể thay thế nhanh hơn, rẻ hơn sẽ đối diện nguy cơ đào thải. Các chuyên gia nhận định tác động này không khác gì những cuộc cách mạng công nghệ trước đây. Xe ngựa bị ô tô thay thế, điện báo nhường chỗ cho điện thoại, và Blockbuster sụp đổ khi Netflix lên ngôi trong kỷ nguyên Internet.

Sự dịch chuyển còn được minh chứng qua dòng vốn đầu tư. Bốn gã khổng lồ công nghệ Microsoft, Meta, Alphabet và Amazon dự kiến chi 350 tỉ USD trong năm tài chính hiện tại, tăng gần 50% so với năm trước. Phần lớn nguồn lực sẽ được dùng để phát triển hạ tầng AI. Điều này đồng nghĩa cơ hội tiếp tục rộng mở cho các nhà sản xuất chip AI như Nvidia.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng không phải mọi ngành đều chịu tác động tiêu cực. Một số lĩnh vực, nếu kết hợp khéo léo, có thể tận dụng AI để giảm chi phí và nâng cao năng suất. Đây cũng chính là chìa khóa để phân định doanh nghiệp nào tiếp tục tồn tại, doanh nghiệp nào bị bỏ lại phía sau.

Dự báo thị trường chứng khoán Mỹ dưới tác động AI

Trong ngắn hạn, sự phân hóa cổ phiếu tại Mỹ dự kiến tiếp tục diễn ra, khi nhà đầu tư chuyển hướng dòng vốn vào những công ty có năng lực ứng dụng AI hiệu quả. Ngược lại, nhóm doanh nghiệp chậm thích nghi sẽ phải đối mặt với áp lực lớn về doanh thu và vốn hóa.

Dữ liệu từ Bank of America và nhận định của các tổ chức tài chính lớn như Morgan Stanley, Baird cho thấy, AI đã trở thành một biến số không thể bỏ qua trong việc định giá cổ phiếu. Thị trường tài chính Mỹ nhiều khả năng sẽ bước vào giai đoạn tái định hình, với khoảng cách giữa “người thắng” và “kẻ thua” ngày càng rõ rệt.

Đối với nhà đầu tư, việc theo dõi sát sao chiến lược ứng dụng AI của từng doanh nghiệp sẽ là yếu tố quan trọng để đưa ra quyết định. Những ngành có mô hình dựa trên dữ liệu và sáng tạo nội dung sẽ chịu tác động mạnh nhất. Trong khi đó, các công ty hạ tầng, chip bán dẫn hoặc nền tảng giáo dục có thể hưởng lợi trong trung và dài hạn.

Theo góc nhìn của 60s Hôm Nay, thị trường chứng khoán Mỹ sẽ tiếp tục biến động mạnh theo tiến trình phát triển AI. Sự linh hoạt trong đầu tư và lựa chọn ngành nghề phù hợp với xu thế mới là điều cần thiết cho cả doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư cá nhân. AI đang tạo ra sự phân hóa mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán Mỹ. Doanh nghiệp biết tận dụng sẽ tăng trưởng vượt bậc, còn chậm thay đổi sẽ dễ bị loại khỏi cuộc chơi. Nhà đầu tư cần theo dõi sát xu hướng và chuẩn bị chiến lược thích ứng.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Tin Nhanh Chứng Khoán