Việt Nam xuất nhập khẩu đột phá gần 356 tỷ USD sau 5 tháng đầu 2025

Xuất nhập khẩu Việt Nam đạt 355,79 tỷ USD 5 tháng đầu 2025, tăng 15,7%, xuất siêu 4,67 tỷ USD, nhưng cần kiểm soát chặt buôn lậu và gian lận thương mại tinh vi.

Thành tựu xuất nhập khẩu thúc đẩy sức mạnh kinh tế

Trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi dấu ấn với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7% (tương đương 48,22 tỷ USD) so với cùng kỳ 2024. Riêng tháng 5, kim ngạch đạt 78,64 tỷ USD, tăng 5,8% so với tháng 4 và 15,5% so với cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu tháng 5 đạt 39,6 tỷ USD (tăng 5,7%), trong đó khu vực FDI đóng góp 30,99 tỷ USD (tăng 20,1%), còn khu vực kinh tế trong nước đạt 8,61 tỷ USD (giảm 26,1%). Lũy kế 5 tháng, xuất khẩu đạt 180,23 tỷ USD, tăng 14%, với 25 mặt hàng vượt 1 tỷ USD, chiếm 90% tổng kim ngạch. Nhóm hàng công nghiệp chế biến dẫn đầu với 158,93 tỷ USD (88,2%), theo sau là nông sản, lâm sản (15,88 tỷ USD) và thủy sản (4,21 tỷ USD).

Nhập khẩu tháng 5 đạt 39,04 tỷ USD (tăng 5,9%), với khu vực FDI chiếm 28,19 tỷ USD (tăng 25,9%) và kinh tế trong nước 10,86 tỷ USD (giảm 25%). Lũy kế 5 tháng, nhập khẩu đạt 175,56 tỷ USD, tăng 17,5%, với 29 mặt hàng trên 1 tỷ USD, chiếm 86,9%. Nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm 93,8%, chủ yếu là máy móc, thiết bị (51,2%) và nguyên liệu (42,6%).

Cán cân thương mại thặng dư 551 triệu USD trong tháng 5 và 4,67 tỷ USD sau 5 tháng, nhưng giảm 46,4% so với cùng kỳ 2024. Khu vực FDI xuất siêu 17,09 tỷ USD, trong khi kinh tế trong nước nhập siêu 12,42 tỷ USD.

Thị trường và cơ hội

Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất với 57,2 tỷ USD, mang lại xuất siêu 49,9 tỷ USD (tăng 28,5%). EU và Nhật Bản cũng là điểm sáng với xuất siêu lần lượt 16,3 tỷ USD (tăng 16%) và 0,9 tỷ USD (tăng 74,8%). Trong khi đó, Trung Quốc dẫn đầu nhập khẩu với 69,4 tỷ USD, gây nhập siêu 45,9 tỷ USD (tăng 40,3%), theo sau là Hàn Quốc (nhập siêu 12,3 tỷ USD) và ASEAN (6,5 tỷ USD).

Kết quả này cho thấy Việt Nam đang tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do, với khu vực FDI đóng vai trò động lực chính. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu và sự sụt giảm xuất khẩu của khu vực trong nước là những điểm cần cải thiện để duy trì tăng trưởng bền vững.

Thu ngân sách và thách thức buôn lậu

Số thu ngân sách từ xuất nhập khẩu trong tháng 5 đạt 39.780 tỷ đồng, giảm 1,4% so với tháng 4. Lũy kế 5 tháng, thu ngân sách đạt 182.518 tỷ đồng, tăng 9,2% (15.349 tỷ đồng) so với cùng kỳ, nhưng chỉ hoàn thành 44,4% dự toán.

Bên cạnh thành tựu, hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại ngày càng phức tạp. Cơ quan hải quan xử lý 1.247 vụ vi phạm trong tháng 5, trị giá 963,5 tỷ đồng, giảm 3,85% so với tháng trước, với 4 vụ khởi tố và 7 vụ chuyển khởi tố.

Tuyến biển chiếm 55% vi phạm (686 vụ), tập trung tại các cảng lớn như Cát Lái, Cái Mép, Đình Vũ. Các hành vi chủ yếu là khai sai tên hàng, xuất xứ, trị giá, mã số hàng hóa. Trên tuyến hàng không, vận chuyển trái phép ma túy, vàng, tiền tệ gia tăng với thủ đoạn tinh vi, lợi dụng thương mại điện tử và chuyển phát nhanh.

Trên tuyến đường bộ, pháo nổ, đường kính trắng, thực phẩm đông lạnh, thuốc lá không hóa đơn diễn biến phức tạp tại biên giới Việt – Trung, Việt – Lào, Việt – Campuchia. Hải quan đang đẩy mạnh điều tra, kiểm soát để ngăn chặn các hành vi này, bảo vệ thị trường và nguồn thu ngân sách.

Tầm nhìn phát triển thương mại

Kim ngạch xuất nhập khẩu gần 356 tỷ USD là minh chứng cho sức bật của kinh tế Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu đầy thách thức. Để duy trì đà tăng trưởng, cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp trong nước.

Đồng thời, việc siết chặt kiểm soát buôn lậu và gian lận thương mại là yếu tố then chốt để đảm bảo môi trường kinh doanh minh bạch. Với chiến lược đúng đắn và sự phối hợp hiệu quả, Việt Nam có thể đạt mục tiêu xuất nhập khẩu bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế vươn xa trong năm 2025 và các năm tiếp theo.

Thùy Linh