Hàng giá rẻ tràn ngập, hàng Việt mất sân nhà

Hàng giá rẻ nhập khẩu đang lấn át thị trường nội địa, đẩy hàng Việt vào thế khó ngay trên sân nhà. Với giá thấp hơn 20-40%, hàng giá rẻ từ khu vực, đặc biệt Trung Quốc, khiến doanh nghiệp Việt chật vật cạnh tranh, đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ kịp thời để bảo vệ sản xuất trong nước.

Thách thức từ hàng nhập khẩu

Thị trường nội địa, vốn là điểm tựa cho doanh nghiệp Việt, nay trở thành chiến trường cạnh tranh khốc liệt do sự tràn ngập của hàng giá rẻ nhập khẩu. Tại Diễn đàn CEO 2025 do Báo Sài Gòn Giải Phóng, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, và Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM tổ chức, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, cho biết bốn tháng đầu năm 2025, số doanh nghiệp rời thị trường gần bằng nửa cả năm 2024, phản ánh sức đề kháng suy yếu nghiêm trọng.

Hàng giá rẻ từ các nước khu vực, đặc biệt Trung Quốc, là nguyên nhân chính. Do rào cản thương mại từ Mỹ và EU, hàng hóa Trung Quốc ồ ạt đổ vào Việt Nam, với giá thấp hơn hàng nội địa từ 20-40%. Trong bối cảnh người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, giá cả trở thành yếu tố quyết định, khiến hàng Việt mất dần sức hút.

Từ chợ truyền thống đến thương mại điện tử, hàng giá rẻ xuất hiện khắp nơi, đe dọa sự tồn tại của doanh nghiệp nội địa.

Tác động đến doanh nghiệp và tiểu thương

Tại chợ Phạm Thế Hiển, quận 8, TP.HCM, tiểu thương như chị Đỗ Thị Tiểu Quyên chia sẻ, quần áo nội địa dù bán giá vốn vẫn không cạnh tranh nổi với hàng giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử như TikTok. Nhiều sạp hàng đã phải đóng cửa do không chịu nổi áp lực giá.

Trong ngành sản xuất, ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch Công ty TNHH Việt Thắng Jean, cho biết ngành dệt may Việt Nam với 11.000 doanh nghiệp, chủ yếu là hộ gia đình, chỉ có 6% áp dụng sản xuất bán tự động hoặc tự động. Trong khi đó, Trung Quốc sử dụng công nghệ hiện đại, sản xuất quy mô lớn, với chi phí gia công chỉ 1,7 USD/sản phẩm so với 2,2 USD tại TP.HCM và 1,9 USD tại Hà Nội.

Nguồn nguyên liệu giá thấp và hệ thống logistics thuận lợi giúp hàng giá rẻ nhập khẩu thống lĩnh thị trường, đẩy doanh nghiệp dệt may Việt vào thế bất lợi.

Xu hướng nhập khẩu gia tăng

Theo Cục Thống kê, Bộ Tài chính, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tăng đều trong năm năm qua. Năm tháng đầu 2025, tổng kim ngạch đạt hơn 170 tỉ USD, tăng 18% so với cùng kỳ 2024. Nhóm hàng tiêu dùng chiếm hơn 6%, cho thấy hàng giá rẻ nhập khẩu, từ thực phẩm chế biến đến quần áo, đang chiếm lĩnh thị trường nội địa.

Sự gia tăng này không chỉ đe dọa doanh nghiệp sản xuất mà còn làm suy giảm niềm tin vào hàng Việt. Nếu không có biện pháp hỗ trợ, hàng giá rẻ sẽ tiếp tục lấn át, gây tổn hại lâu dài cho nền kinh tế nội địa.

Cần hỗ trợ chính sách linh hoạt

Doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn chiếm đa số tại Việt Nam, khó tự mình đối phó với hàng giá rẻ nhập khẩu. Ông Nguyễn Ngọc Hòa nhấn mạnh cần phân nhóm doanh nghiệp theo quy mô để đưa ra chính sách hỗ trợ phù hợp, thay vì áp dụng chung cho cả tập đoàn lớn và hộ kinh doanh nhỏ.

Một điểm nghẽn lớn là tiếp cận vốn. Các ngân hàng yêu cầu tài sản thế chấp, nhưng nhiều doanh nghiệp nhỏ không còn dư địa. Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM đề xuất xếp hạng tín dụng mở, cho phép doanh nghiệp có hồ sơ tốt vay vốn mà không cần thế chấp, đồng thời tổ chức diễn đàn công-tư định kỳ để tháo gỡ khó khăn cho từng ngành hàng.

Chính sách hỗ trợ cần thực chất, giúp doanh nghiệp giảm áp lực cạnh tranh với hàng giá rẻ và duy trì hoạt động sản xuất.

Giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp

Để cạnh tranh với hàng giá rẻ, doanh nghiệp Việt cần giảm chi phí đầu vào, đặc biệt trong bối cảnh chi phí tuân thủ tiêu chuẩn ESG, CBAM, và kiểm định ngày càng cao. Ông Nguyễn Ngọc Hòa đề xuất xây dựng các nền tảng dùng chung, như trung tâm kiểm định tập trung, kho lạnh chia sẻ, và hệ thống thương mại điện tử tích hợp, để doanh nghiệp nhỏ tiếp cận với chi phí thấp.

Những giải pháp này không chỉ giảm gánh nặng tài chính mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nội địa trước hàng giá rẻ nhập khẩu. Doanh nghiệp có thể tập trung vào cải tiến sản xuất và chất lượng sản phẩm, thay vì loay hoay với chi phí vận hành.

Hiệp hội cũng kêu gọi chính phủ hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ, giúp họ tích hợp vào chuỗi cung ứng hiện đại và cạnh tranh hiệu quả hơn với hàng giá rẻ.

Tái cấu trúc thị trường nội địa

Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, cho rằng thị trường nội địa cần được tái cấu trúc để ưu tiên hàng Việt. Các hệ thống phân phối hiện đại, từ chợ đầu mối đến siêu thị, nên có chính sách ưu tiên trưng bày và phân phối sản phẩm nội địa.

Các đơn vị như SATRA, Saigon Co.op, và Tập đoàn BRG được kỳ vọng dẫn đầu trong việc xây dựng hệ sinh thái tiêu dùng hàng Việt. Ông Lâm Quốc Thanh, Tổng Giám đốc SATRA, cho biết đơn vị đang mở rộng hệ thống bán lẻ, đẩy mạnh liên kết cung cầu, và đầu tư chuyển đổi số để đưa hàng nội đến người tiêu dùng nhanh hơn.

Tái cấu trúc thị trường là bước đi chiến lược để bảo vệ hàng Việt trước áp lực từ hàng giá rẻ, đồng thời khôi phục niềm tin của người tiêu dùng.

Kích cầu tiêu dùng nội địa

Để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức từ hàng giá rẻ, ông Nguyễn Anh Đức đề xuất tăng cường các chương trình kích cầu tiêu dùng nội địa. Các giải pháp như tăng chi tiêu công, giảm thuế giá trị gia tăng tạm thời cho hàng sản xuất trong nước, và tổ chức hội chợ hàng Việt khắp các vùng miền sẽ giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và duy trì dòng tiền.

Những chương trình này không chỉ thúc đẩy tiêu thụ hàng nội mà còn tạo động lực để doanh nghiệp tái đầu tư, cải tiến sản xuất, và cạnh tranh với hàng giá rẻ nhập khẩu. Chính phủ cần phối hợp với các hiệp hội để triển khai các giải pháp này một cách đồng bộ và hiệu quả.

Năm 2025, với chiến lược tổng lực từ chính sách, tín dụng, đến truyền thông, hàng Việt có cơ hội lấy lại vị thế trước hàng giá rẻ, đảm bảo sự phát triển bền vững cho nền sản xuất quốc gia.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Sài Gòn đầu tư tài chính