Bất động sản bỏ hoang đối mặt chính sách thuế mới

Chính phủ Việt Nam đang nghiên cứu áp thuế đối với bất động sản bỏ hoang nhằm hạn chế đầu cơ và thúc đẩy sử dụng đất hiệu quả. Chính sách này hướng đến sự công bằng, tránh ảnh hưởng người sử dụng hợp pháp, và ổn định thị trường bất động sản trong năm 2025.

Đề xuất thuế để quản lý đất đai hiệu quả

Trong cuộc họp với Bộ Xây dựng, các bộ ngành, hiệp hội, và doanh nghiệp bất động sản vào tháng 5/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ đạo nghiên cứu chính sách đánh thuế đối với bất động sản bỏ hoang và các dự án chậm triển khai. Mục tiêu là giảm thiểu tình trạng đất đai bị bỏ không, lãng phí tài nguyên, đồng thời hạn chế đầu cơ gây bất ổn thị trường.

Chính sách thuế nhắm đến việc phân biệt rõ giữa người đầu cơ và người sử dụng đất hợp pháp. Theo Phó Thủ tướng, việc áp thuế phải được thực hiện cẩn trọng để không gây ảnh hưởng đến những người sở hữu bất động sản bỏ hoang do hoàn cảnh khách quan, đồng thời tránh tình trạng đánh thuế trùng lặp. Chính sách này được kỳ vọng sẽ khuyến khích sử dụng đất hiệu quả và ổn định giá cả trên thị trường bất động sản.

Đề xuất thuế đối với bất động sản bỏ hoang không phải là ý tưởng mới. Hồi tháng 9/2024, Bộ Xây dựng đã báo cáo Văn phòng Chính phủ, đề xuất Bộ Tài chính nghiên cứu chính sách thuế để hạn chế đầu cơ ngắn hạn và tình trạng đất đai không được sử dụng. Báo cáo nhấn mạnh rằng bất động sản bỏ hoang là một trong những nguyên nhân khiến giá nhà đất tăng bất hợp lý, gây khó khăn cho người mua nhà ở thực.

Thuế lũy tiến chống đầu cơ

Chính sách thuế đối với bất động sản bỏ hoang được thiết kế để tạo sự công bằng giữa các chủ thể trên thị trường. Theo các chuyên gia, áp thuế lũy tiến dựa trên thời gian nắm giữ đất đai sẽ khuyến khích sử dụng đất hiệu quả và hạn chế tình trạng mua đi bán lại để kiếm lời. Ví dụ, những người mua đất rồi để hoang hóa, chờ giá tăng, sẽ phải chịu mức thuế cao hơn so với những người đầu tư phát triển dự án hoặc sử dụng đất cho mục đích kinh doanh hợp pháp.

Lấy kinh nghiệm từ Hàn Quốc, nếu bán bất động sản trong vòng 1 năm, thuế thu nhập có thể lên tới 60%. Ngược lại, những người giữ đất lâu dài và đầu tư cải tạo sẽ được hưởng mức thuế thấp hơn. Chính sách này không chỉ giảm thiểu bất động sản bỏ hoang mà còn ngăn chặn hiện tượng “sốt ảo” và biến động giá bất hợp lý trên thị trường. Tại Việt Nam, áp dụng thuế lũy tiến cho bất động sản bỏ hoang có thể giúp thị trường minh bạch hơn, đồng thời khuyến khích các dự án phát triển bền vững.

Bộ Tài chính cũng đang xem xét sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, với hai phương án tính thuế chuyển nhượng bất động sản: tính 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán, hoặc áp thuế suất 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng. Phương án này sẽ hỗ trợ việc áp thuế cao hơn cho các giao dịch ngắn hạn, từ đó giảm tình trạng bất động sản bỏ hoang do đầu cơ.

Lợi ích của chính sách thuế mới

Việc đánh thuế bất động sản bỏ hoang mang lại nhiều lợi ích cho thị trường và xã hội. Thứ nhất, chính sách này tạo sự công bằng giữa các nhóm nhà đầu tư. Những người mua đất để phát triển dự án, xây dựng nhà ở, hoặc kinh doanh sẽ được hưởng ưu đãi thuế, trong khi những người để đất hoang hóa sẽ chịu mức thuế cao hơn. Điều này khuyến khích sử dụng đất hiệu quả, giảm lãng phí tài nguyên đất đai.

Thứ hai, thuế lũy tiến giúp hạn chế các giao dịch mua bán ngắn hạn, vốn thường đẩy giá nhà đất tăng cao một cách không bền vững. Bằng cách áp thuế cao hơn cho bất động sản bỏ hoang, chính phủ có thể kiểm soát tốt hơn hiện tượng “sốt đất” và bảo vệ người mua nhà ở thực, đặc biệt là những người có thu nhập trung bình và thấp.

Ngoài ra, chính sách thuế còn góp phần tăng nguồn thu ngân sách, cung cấp vốn cho các dự án hạ tầng và phát triển đô thị. Việc sử dụng đất hiệu quả hơn cũng sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo thêm việc làm trong ngành xây dựng và các lĩnh vực liên quan.

Thách thức trong triển khai chính sách

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc áp thuế đối với bất động sản bỏ hoang đối mặt với một số thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là xác định rõ đâu là bất động sản bỏ hoang do đầu cơ và đâu là tài sản chưa sử dụng vì lý do khách quan, như khó khăn tài chính hoặc pháp lý. Nếu không có cơ chế phân loại rõ ràng, chính sách có thể ảnh hưởng đến những người sử dụng đất hợp pháp, gây bất bình trong xã hội.

Ngoài ra, việc thu thập dữ liệu và giám sát bất động sản bỏ hoang đòi hỏi hệ thống quản lý đất đai hiện đại và minh bạch. Hiện tại, Việt Nam vẫn đang hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia, và việc triển khai thuế mới có thể gặp khó khăn nếu không có thông tin đầy đủ về tình trạng sử dụng đất.

Để giải quyết các thách thức này, các chuyên gia đề xuất cần có lộ trình triển khai rõ ràng, kết hợp với các chương trình tuyên truyền để người dân hiểu rõ mục tiêu của chính sách. Đồng thời, chính phủ cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương để rà soát và phân loại bất động sản bỏ hoang, đảm bảo chính sách được áp dụng công bằng và hiệu quả.

Học hỏi kinh nghiệm quốc tế

Kinh nghiệm từ các nước như Hàn Quốc cho thấy việc áp thuế lũy tiến đối với bất động sản bỏ hoang là một công cụ hiệu quả để quản lý thị trường. Ngoài Hàn Quốc, nhiều quốc gia khác như Canada và Úc cũng áp dụng thuế đối với nhà ở bỏ trống hoặc đất đai không sử dụng, nhằm khuyến khích phát triển đô thị và giảm đầu cơ.

Tại Canada, thành phố Vancouver áp thuế 1–3% giá trị bất động sản đối với nhà ở bỏ trống trên 6 tháng mỗi năm. Chính sách này đã giúp giảm đáng kể số lượng nhà bỏ hoang và tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường. Tương tự, Úc áp thuế bổ sung cho đất đai không sử dụng ở các khu vực đô thị, buộc chủ sở hữu phải phát triển dự án hoặc bán đất để tránh chi phí cao.

Việt Nam có thể học hỏi các mô hình này, nhưng cần điều chỉnh để phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội trong nước. Việc áp thuế đối với bất động sản bỏ hoang cần đi kèm với các chính sách hỗ trợ, như ưu đãi vay vốn cho các dự án phát triển nhà ở xã hội, để đảm bảo thị trường bất động sản phát triển bền vững.

Tầm nhìn cho thị trường bất động sản

Chính sách đánh thuế bất động sản bỏ hoang là một bước đi chiến lược để quản lý thị trường bất động sản hiệu quả hơn. Với sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và các đề xuất từ Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Việt Nam đang tiến tới một hệ thống thuế minh bạch, công bằng, và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Trong tương lai, chính sách này không chỉ giúp giảm thiểu bất động sản bỏ hoang mà còn thúc đẩy phát triển đô thị bền vững, cung cấp thêm nhà ở cho người dân, và ổn định giá cả thị trường. Tuy nhiên, để thành công, chính phủ cần đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, địa phương, và doanh nghiệp, cùng với việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai toàn diện.

Việc áp thuế đối với bất động sản bỏ hoang là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc thị trường bất động sản, hướng đến một hệ thống quản lý đất đai hiện đại và hiệu quả. Với những bước đi đúng đắn, chính sách này sẽ góp phần xây dựng một thị trường bất động sản minh bạch, công bằng, và bền vững trong năm 2025 và những năm tiếp theo.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn