Việt Nam đón nhà máy Silicon bán dẫn Nhật Bản, bước tiến công nghệ cao

Tokuyama xây nhà máy silicon bán dẫn tại Bà Rịa – Vũng Tàu, đánh dấu bước ngoặt hợp tác Việt – Nhật, công bố tại Diễn đàn 28/04/2025, mở kỷ nguyên mới cho ngành bán dẫn Việt Nam.

Khởi đầu hành trình công nghệ cao tại Việt Nam

Ngày 28/4/2025, tại Diễn đàn Hợp tác Việt Nam – Nhật Bản ở Hà Nội, đồng chủ trì bởi Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru, Công ty Tokuyama – một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới về silicon tinh thể – công bố kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất silicon đa tinh thể dùng cho bán dẫn tại Bà Rịa – Vũng Tàu. Đây là cột mốc quan trọng, đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ cao khu vực, tận dụng chính sách ưu đãi và môi trường đầu tư hấp dẫn của Chính phủ.

Diễn đàn tập trung vào công nghiệp chiến lược, chuyển đổi xanh và bán dẫn, thể hiện cam kết mạnh mẽ từ cả hai phía. Thủ tướng Shigeru khẳng định Việt Nam là điểm đến lý tưởng với dân số trẻ và tiềm năng lớn, nhấn mạnh quan hệ Việt – Nhật không giới hạn và đóng góp cho hòa bình khu vực. Dự án Tokuyama được xem là biểu tượng hợp tác, giúp tăng cường khả năng chống chịu trước biến động kinh tế toàn cầu.

Tokuyama và các dự án hợp tác đột phá

Tokuyama, với vị thế dẫn đầu trong sản xuất silicon tinh thể – vật liệu cốt lõi của ngành bán dẫn – chọn Việt Nam nhờ các chính sách ưu tiên phát triển công nghiệp công nghệ cao. Đại diện Tokuyama chia sẻ: “Nhà máy tại Bà Rịa – Vũng Tàu sẽ là bước đi chiến lược, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường bán dẫn toàn cầu.” Dự án này hứa hẹn tạo ra hàng nghìn việc làm chất lượng cao, đồng thời thúc đẩy chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất trong nước.

Ngoài Tokuyama, nhiều doanh nghiệp Việt – Nhật công bố kế hoạch hợp tác lớn. FPT hợp tác với Sumitomo, SBI và Nvidia xây dựng nhà máy AI tại Nhật, tận dụng nguồn nhân lực trẻ Việt Nam. Chủ tịch Trương Gia Bình nhấn mạnh Việt Nam sẽ bổ khuyết cho Nhật trong cuộc đua công nghệ. Panasonic cũng khẳng định vai trò trung tâm R&D tại Việt Nam với 180 kỹ sư đang phát triển giải pháp chuyển đổi số toàn cầu.

Nguồn nhân lực và chuyển đổi xanh qua hợp tác Việt Nhật

Hợp tác Việt – Nhật không chỉ dừng ở đầu tư mà còn mở rộng sang đào tạo nhân lực và chuyển đổi xanh. Nhật Bản cam kết hỗ trợ Việt Nam đào tạo 250 nghiên cứu sinh trình độ tiến sĩ về bán dẫn, đồng thời chuyển giao công nghệ tài chính xanh và giảm phát thải carbon. 

Thủ tướng Shigeru khẳng định: “Nhật Bản sẽ đồng hành để Việt Nam phát triển công nghiệp công nghệ cao, xây dựng nền kinh tế bền vững.” Tại diễn đàn, lễ ký kết thỏa thuận giữa Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và Đại học Hiroshima, Hội chuyên gia Việt Nhật (VJS) đã được hai Thủ tướng chứng kiến, đặt nền móng cho việc phát triển nguồn nhân lực bán dẫn chất lượng cao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Nhật Bản là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, với 5.500 dự án đầu tư trị giá gần 80 tỷ USD, trải rộng 59 tỉnh thành. Trong quý 1/2025, vốn đầu tư từ Nhật Bản tăng 20%, cho thấy sức hút của Việt Nam.

Ông khẳng định Việt Nam đang cải thiện môi trường đầu tư với “3 thông” – thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, con người thông minh – và triển khai “bộ tứ chiến lược” gồm tái cấu trúc hành chính, phát triển kinh tế số, coi kinh tế tư nhân là động lực, và hội nhập quốc tế sâu rộng. Thủ tướng kêu gọi Nhật Bản tăng cường hỗ trợ ODA thế hệ mới, tập trung vào công nghệ cao, chuyển đổi số, và AI.

Tầm nhìn cho ngành bán dẫn Việt Nam

Dự án nhà máy silicon của Tokuyama là bước tiến chiến lược, đưa Việt Nam gia nhập chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Với sự hỗ trợ từ Nhật Bản và các chính sách ưu đãi, Việt Nam có cơ hội xây dựng hệ sinh thái bán dẫn, từ sản xuất vật liệu đến chế tạo chip.

NIC, với vai trò hạt nhân đổi mới sáng tạo, sẽ kết nối doanh nghiệp, trường đại học, và viện nghiên cứu để tạo ra nguồn nhân lực và công nghệ đột phá. Các dự án hợp tác với FPT, Panasonic, và các tập đoàn Nhật Bản khác sẽ thúc đẩy chuyển đổi số và xanh, giúp Việt Nam tiến tới nền kinh tế hiện đại, bền vững.

Tuy nhiên, để tận dụng tối đa cơ hội, Việt Nam cần vượt qua thách thức về hạ tầng công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn đến năm 2030, như mục tiêu Chính phủ đề ra, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, giáo dục, và chính sách. Hợp tác với Nhật Bản, với kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến, sẽ là chìa khóa để Việt Nam không chỉ tham gia mà còn dẫn đầu trong một số phân khúc của ngành bán dẫn.

Nhà máy silicon đa tinh thể của Tokuyama tại Bà Rịa – Vũng Tàu, cùng các dự án hợp tác Việt – Nhật về AI, bán dẫn, và chuyển đổi xanh, đánh dấu bước ngoặt đưa Việt Nam tiến vào kỷ nguyên công nghệ cao. Với sự đồng hành của Nhật Bản và chiến lược cải cách của Chính phủ, Việt Nam không chỉ củng cố quan hệ song phương mà còn đặt nền móng để trở 

Thùy Linh

Nguồn tham khảo: VnExpress