Xuất khẩu sang Mỹ năm 2025 đối mặt nhiều rủi ro với 32 vụ phòng vệ thương mại mới

Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ năm 2025 tiếp tục đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại, trong đó có 32 vụ điều tra mới, làm gia tăng rủi ro cho doanh nghiệp trong bối cảnh chính sách thuế thay đổi.

Rủi ro gia tăng với xuất khẩu sang Mỹ

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 119,6 tỷ USD, tăng hơn 23% so với năm 2023, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan. Mỹ tiếp tục là thị trường lớn nhất của Việt Nam, với tỷ trọng hàng đầu thuộc về các sản phẩm công nghệ cao như điện thoại thông minh, linh kiện điện tử, cùng với hàng may mặc, giày dép, nội thất và nông sản.

Tuy nhiên, bước sang năm 2025, xuất khẩu sang Mỹ đang đối diện nhiều rủi ro hơn khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đẩy mạnh chính sách bảo hộ thương mại. Việc áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, cũng như mức thuế 10% đối với hàng Trung Quốc từ ngày 4/2, làm dấy lên lo ngại Mỹ có thể mở rộng biện pháp này với các nước có thặng dư thương mại lớn, trong đó có Việt Nam.

Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), nhận định rằng chủ nghĩa bảo hộ đang có xu hướng gia tăng, thay vì thúc đẩy tự do thương mại như trước đây. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc duy trì và mở rộng thị phần tại Mỹ.

Thống kê cho thấy, năm 2024, Việt Nam phải đối mặt với 32 vụ điều tra phòng vệ thương mại mới từ 12 thị trường, tăng gấp đôi so với năm trước. Trong đó, Mỹ chiếm tới 1/3 số vụ việc, phản ánh sự giám sát chặt chẽ của nước này đối với hàng hóa nhập khẩu. Cộng dồn đến cuối năm 2024, đã có 273 vụ điều tra phòng vệ thương mại nhắm vào hàng hóa Việt Nam từ 25 thị trường. Đây là tín hiệu cho thấy các doanh nghiệp cần sớm có biện pháp ứng phó nhằm giảm thiểu rủi ro.

Doanh nghiệp cần chủ động thích ứng

Bối cảnh thương mại toàn cầu thay đổi đòi hỏi doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải có chiến lược thích ứng linh hoạt. Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, Việt Nam hiện đứng thứ ba trong danh sách các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, chỉ sau Canada và Mexico. Điều này khiến các mặt hàng xuất khẩu chủ lực có nguy cơ đối mặt với mức thuế cao hơn hoặc các rào cản thương mại khắt khe hơn.

Để giảm thiểu rủi ro, Bộ Công thương khuyến nghị doanh nghiệp cần rà soát quy trình sản xuất, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, hạn chế xuất khẩu các mặt hàng có hàm lượng giá trị gia tăng thấp như chỉ thực hiện đóng gói hoặc dán nhãn. Những mặt hàng này dễ bị cáo buộc là có hành vi lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại.

Bà Nguyễn Yến Ngọc, Trưởng phòng Xử lý phòng vệ thương mại nước ngoài (Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công thương), cũng lưu ý rằng các doanh nghiệp nên chuyển hướng cạnh tranh bằng chất lượng thay vì giá cả. Những sản phẩm giá rẻ có nguy cơ bị điều tra chống bán phá giá cao hơn. Đồng thời, việc sử dụng nguyên liệu trong nước hoặc nhập khẩu từ các quốc gia không bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại sẽ giúp doanh nghiệp giảm nguy cơ bị điều tra.

Kịch bản xuất khẩu sang Mỹ năm 2025

Trước những diễn biến phức tạp của thị trường, Bộ Công thương đã đưa ra hai kịch bản cho xuất khẩu sang Mỹ trong năm 2025.

Ở kịch bản tích cực, nếu Mỹ duy trì chính sách thuế hiện hành, doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng để thu hút đầu tư và tăng cường xuất khẩu. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải nắm bắt kịp thời các chính sách thương mại và điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Ở kịch bản tiêu cực, nếu Mỹ siết chặt các biện pháp phòng vệ thương mại và áp thuế cao hơn, xuất khẩu của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng đáng kể. Khi đó, Chính phủ và Bộ Công thương sẽ cần có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, tìm kiếm các cơ hội mới để giảm thiểu tác động.

Ông Kevin Morgan, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ – Việt, khuyến nghị doanh nghiệp cần chuẩn bị nhiều kịch bản ứng phó khác nhau. Điều quan trọng là nắm vững thông tin về thị trường và chính sách của Mỹ để có kế hoạch kinh doanh phù hợp.

Việt Nam hiện đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu và ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Trong bối cảnh chính sách thương mại Mỹ có sự thay đổi, các doanh nghiệp xuất khẩu cần nâng cao năng lực cạnh tranh, kiểm soát chặt chẽ xuất xứ hàng hóa và tuân thủ quy định quốc tế để tránh bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Việc đối phó với rủi ro không chỉ giúp duy trì xuất khẩu sang Mỹ mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường khác, đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn tới.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn