Việt Nam Dẫn Đầu ASEAN Xuất Khẩu Sang Canada Nhờ Lợi Thế CPTPP

Với lợi thế từ CPTPP, Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong ASEAN, nhưng vẫn chưa tận dụng tối đa ưu đãi thuế quan.

Việt Nam nổi bật trong thương mại ASEAN – Canada

Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong ASEAN, nhờ những ưu đãi thuế quan hấp dẫn từ các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như thủy sản, đồ gỗ nội thất, điện tử, và kim loại cơ bản đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ sau khi CPTPP có hiệu lực.

Trong năm 2023, bất chấp ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế toàn cầu, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Canada vẫn đạt 6,2 tỷ USD. Sáu tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 3,41 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 3 tỷ USD.

CPTPP thúc đẩy xuất khẩu nhưng chưa khai thác tối đa

CPTPP mang lại lợi thế thuế quan lớn, với 98% hàng xuất khẩu được cắt giảm hoặc xóa bỏ thuế. Tuy nhiên, sau hơn 5 năm thực thi, tỷ lệ hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Canada tận dụng ưu đãi này chỉ đạt 18%. Khoảng 81% hàng hóa vẫn dựa vào ưu đãi thuế quan MFN và chỉ dưới 1% sử dụng GSP.

Sự lãng phí này xuất phát từ việc doanh nghiệp chưa tận dụng triệt để các quy tắc xuất xứ và ưu đãi thuế quan trong hiệp định. Bộ Công Thương khuyến cáo, việc nâng cao nhận thức và năng lực khai thác CPTPP là yếu tố then chốt để gia tăng kim ngạch xuất khẩu và tăng sức cạnh tranh cho hàng Việt tại Canada.

Hiện Canada hiện là đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam trong khu vực châu Mỹ và Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong ASEAN.

Tiêu chuẩn khắt khe – Rào cản nhưng cũng là cơ hội

Để thâm nhập thành công vào thị trường Canada, doanh nghiệp Việt Nam phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, và an toàn thực phẩm. Những tiêu chuẩn quan trọng bao gồm: FDA về an ninh thực phẩm, ISO, BRC về chất lượng sản phẩm và GMP về cơ sở hạ tầng và kỹ thuật.

Theo bà Lê Thị Giàu, Chủ tịch HĐQT Công ty Bình Tây, chỉ một sai sót nhỏ trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn này cũng có thể khiến doanh nghiệp bị loại khỏi thị trường. Vì vậy, doanh nghiệp cần đầu tư bài bản vào công nghệ, quản lý chất lượng và nguồn nhân lực để đạt được sự chấp nhận từ phía đối tác Canada.

Những bước đi chiến lược để tối ưu hóa lợi thế CPTPP

Để tận dụng tối đa cơ hội từ CPTPP, các doanh nghiệp cần tập trung việc kết nối sản xuất và nâng cao giá trị gia tăng. Thông qua đầu tư công nghệ, hợp tác với các quốc gia thành viên CPTPP để tạo ra sản phẩm giá trị cao, đồng thời đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường quốc tế. Thứ hai, cần phát triển xuất khẩu dịch vụ, ngoài hàng hóa, doanh nghiệp nên chú ý đến các lĩnh vực như vận tải biển, dịch vụ viễn thông, và xây dựng – những lĩnh vực giàu tiềm năng nhưng chưa được khai thác triệt để.

Bên canh đó, doanh nghiệp Việt Nam cần nghiên cứu nhu cầu thị trường, đối thủ cạnh tranh và tìm kiếm cơ hội liên doanh với các đối tác Canada. Việc hợp tác này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mở rộng kênh phân phối và nâng cao năng lực cung ứng. Ngoài ra cần tăng cường nhận thức về quy tắc xuất xứ, đáp ứng quy định xuất xứ không chỉ giúp hàng hóa hưởng ưu đãi thuế quan mà còn củng cố niềm tin từ phía đối tác, tạo đòn bẩy để hàng Việt chiếm lĩnh thị trường.

Tương lai hợp tác thương mại Việt Nam – Canada

Quan hệ thương mại Việt Nam – Canada bước sang giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ nhờ CPTPP, đặc biệt sau khi cả hai nước chính thức trở thành thành viên hiệp định vào năm 2019. Với các cam kết cắt giảm thuế quan bao trùm gần như toàn bộ lĩnh vực thương mại, Việt Nam đang có lợi thế vượt trội để gia tăng kim ngạch xuất khẩu.

Tuy nhiên, để phát huy tối đa tiềm năng, doanh nghiệp Việt cần chú trọng đầu tư vào chất lượng sản phẩm, nghiên cứu thị trường, và xây dựng thương hiệu mạnh. Đồng thời, tận dụng cơ hội liên kết sản xuất với các nước thành viên CPTPP để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thương mại song phương giữa Việt Nam và Canada không chỉ là cơ hội xuất khẩu hàng hóa mà còn là cầu nối quan trọng để Việt Nam khẳng định vị thế trong khu vực ASEAN và trên trường quốc tế.

Minh Duy

Nguồn: vietnamfinance.vn