Thuế đối ứng mới – Thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam

Thuế đối ứng 20% từ Mỹ là thách thức lớn nhưng cũng mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam thích ứng linh hoạt, đa dạng hóa thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh trong các ngành dệt may, gỗ và thủy sản.

Tác động của chính sách thuế mới

Thuế đối ứng mới của Mỹ, được Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh vào ngày 7/8/2025, áp mức thuế 20% lên hàng hóa từ Việt Nam và 68 quốc gia, vùng lãnh thổ khác. Chính sách này, có hiệu lực từ ngày 7/8/2025, cho phép các lô hàng thông quan trước 12:01 ngày 5/10/2025 vẫn áp dụng mức thuế cũ theo Sắc lệnh 14257. Thuế đối ứng này tạo áp lực lớn lên các doanh nghiệp xuất khẩu, nhưng cũng là cơ hội để họ tái cấu trúc và mở rộng thị trường.

Trong ngành dệt may, Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại TNG cho biết mức thuế đối ứng 20% vẫn giúp Việt Nam cạnh tranh tốt hơn so với Trung Quốc và Ấn Độ (25%). TNG đang đẩy mạnh xuất khẩu sang EU và các thị trường mới để giảm phụ thuộc vào Mỹ. Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) nhận định rằng mức thuế 20% là chung, và các doanh nghiệp đang chờ đợi mức thuế cụ thể theo mã HS code để đánh giá tác động chính xác.

Ngành gỗ cũng đối mặt với thách thức từ thuế đối ứng, nhưng các doanh nghiệp tại Bình Dương kỳ vọng mức thuế riêng cho gỗ sẽ dưới 20% nhờ nguồn gốc hợp pháp và ít phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu. Thuế đối ứng này thúc đẩy doanh nghiệp gỗ tìm kiếm cơ hội tại châu Âu, Úc và Nhật Bản, đồng thời cải tiến sản phẩm để phù hợp với từng thị trường.

Chiến lược thích ứng của doanh nghiệp

Để đối phó với thuế đối ứng, các doanh nghiệp Việt Nam đang tập trung vào sản phẩm giá trị cao và đa dạng hóa thị trường. Công ty cổ phần Dệt may – Đầu tư – Thương mại Thành Công (TCM) đã mở rộng xuất khẩu sang EU, CPTPP, Trung Đông và Nam Mỹ, đồng thời phát triển thị trường nội địa. Đến tháng 7/2025, TCM đạt 80% kế hoạch doanh thu quý III và 60% quý IV, với thị trường châu Á chiếm 68,3%, châu Mỹ 24,5% và châu Âu 6,9%. TCM cũng cung cấp sợi cho các doanh nghiệp dệt may trong nước, tăng tính tự chủ và giảm rủi ro từ thuế đối ứng.

TNG đặt mục tiêu doanh thu 8.100 tỷ đồng và lợi nhuận 340 tỷ đồng trong năm 2025, với đơn hàng đã nhận đủ cho quý IV/2025 và một phần quý I/2026. Thuế đối ứng không ảnh hưởng lớn đến kế hoạch kinh doanh của TNG, nhờ vào chiến lược đa dạng hóa sản phẩm và thị trường. Công ty Chứng khoán ASEAN đánh giá rằng các doanh nghiệp như TCM, TNG, HTG và MSH có lợi thế nhờ tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu cao, đặc biệt khi Mỹ siết kiểm tra xuất xứ hàng hóa.

Trong ngành gỗ, một doanh nghiệp tại Bình Dương dự đoán nhu cầu mua hàng tại Mỹ có thể giảm 10% do thuế đối ứng, nhưng vẫn lạc quan về việc hoàn thành kế hoạch kinh doanh năm 2025. Các doanh nghiệp gỗ đang mở rộng sang châu Âu, Úc, Nhật Bản, Trung Đông và Nam Phi, đồng thời quản lý mã hàng linh hoạt để đáp ứng yêu cầu từng thị trường.

Thách thức trong ngành thủy sản

Ngành thủy sản chịu ảnh hưởng đáng kể từ thuế đối ứng, đặc biệt với xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ. Theo Hiệp hội Các nhà chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Việt Nam chịu mức thuế 20%, ngang Indonesia và Thái Lan (19%), nhưng cao hơn Ecuador (15%). Các nhà phân phối Mỹ có xu hướng ưu tiên nguồn cung ổn định, ít rủi ro thuế quan, dẫn đến nguy cơ mất đơn hàng trong ngắn hạn.

Đối với tôm, Việt Nam cạnh tranh với Ấn Độ (25%) nhưng khó vượt Ecuador (15%). Thay vì cạnh tranh giá, doanh nghiệp thủy sản Việt Nam tập trung vào sản phẩm chế biến sâu, tôm hữu cơ và các dòng cao cấp cho siêu thị và nhà hàng. Việt Nam hiện là nhà cung cấp tôm lớn thứ tư tại Mỹ, với giá bán trung bình 11,22 USD/kg trong tháng 5/2025, cao nhất thị trường nhờ chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Thuế đối ứng buộc doanh nghiệp phải nâng cao giá trị sản phẩm để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Triển vọng và khuyến nghị

Theo nhận định từ 60s Hôm Nay, thuế đối ứng mới là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Các ngành dệt may, gỗ và thủy sản cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường, tập trung vào sản phẩm giá trị cao và tuân thủ yêu cầu xuất xứ. Doanh nghiệp nên cải tiến quy trình sản xuất, tối ưu hóa chi phí và mở rộng sang các thị trường tiềm năng như EU, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Chính phủ và hiệp hội ngành hàng cần hỗ trợ doanh nghiệp bằng các chính sách thông thoáng và thông tin chi tiết về thuế đối ứng theo mã HS code. Nhà đầu tư nên theo dõi các doanh nghiệp có tỷ lệ nội địa hóa cao và chiến lược đa dạng hóa thị trường để tận dụng cơ hội trong bối cảnh thuế quan mới.

Thuế đối ứng 20% từ Mỹ là thách thức nhưng cũng là động lực để doanh nghiệp Việt Nam thích ứng linh hoạt. Bằng cách đa dạng hóa thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và tối ưu hóa chi phí, các ngành dệt may, gỗ và thủy sản có thể biến khó khăn thành cơ hội. Doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị để duy trì lợi thế cạnh tranh và đạt mục tiêu kinh doanh trong năm 2025.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn