Thị trường toàn cầu ổn định nhờ thỏa thuận thương mại

Thị trường tài chính toàn cầu ổn định tuần qua, nhờ thỏa thuận thương mại Mỹ-Anh và kỳ vọng đàm phán Mỹ-Trung, với S&P 500, Nasdaq phục hồi, DAX lập đỉnh.

Thị trường tài chính toàn cầu giữ vững đà ổn định

Tuần qua, thị trường tài chính toàn cầu duy trì trạng thái ổn định, nhờ tâm lý nhà đầu tư cải thiện sau thỏa thuận thương mại đầu tiên giữa Mỹ và Anh dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump. Thỏa thuận này, dù hạn chế về quy mô, được xem là tín hiệu mở đường cho các cuộc đàm phán tiếp theo, đặc biệt là với Trung Quốc tại Geneva ngày 10/5. Cuộc gặp do Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong dẫn đầu, được kỳ vọng làm rõ triển vọng giảm thuế quan (thuế nhập khẩu áp lên hàng hóa).

Tại Mỹ, chỉ số S&P 500 và Nasdaq đã trở lại mức ngày 2/4, xóa sạch mức giảm 15% sau thông báo thuế quan “Ngày Giải phóng”. Chỉ số Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq dao động trong biên độ 0,5%, phản ánh sự ổn định bề mặt. Ở châu Âu, chỉ số DAX của Đức lập đỉnh lịch sử, tăng 18% từ đầu năm và 27% từ đáy ngày 7/4. Chứng khoán Nhật Bản ghi nhận chuỗi tăng 4 tuần liên tiếp, dài nhất trong hơn một năm, nhờ đồng yên yếu hỗ trợ xuất khẩu.

Chính sách tiền tệ cũng góp phần ổn định thị trường. Trung Quốc hạ lãi suất và bơm thanh khoản (tiền mặt vào hệ thống tài chính), kích thích kinh tế. Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) giảm lãi suất, trong khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) tạm dừng thắt chặt chính sách. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất, mang lại sự an tâm giữa bối cảnh bất định. Biên độ tín dụng trái phiếu doanh nghiệp rủi ro cao tại Mỹ thu hẹp còn 350 điểm cơ bản, mức thấp nhất trong hai năm, cho thấy niềm tin vào thị trường trái phiếu.

Kết quả kinh doanh quý I của 450 doanh nghiệp S&P 500 cho thấy lợi nhuận tăng 14%. Tuy nhiên, theo IBES/LSEG, số dự báo lợi nhuận quý II giảm gần gấp đôi số dự báo tăng, khiến nhà đầu tư thận trọng. Bitcoin tăng 10%, vượt 100.000 USD lần đầu kể từ tháng 2, nhờ tâm lý tích cực lan tỏa từ chứng khoán.

Tâm lý thận trọng vẫn hiện hữu. Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ ổn định, nhưng phát biểu của ông Trump về thuế 80% với Trung Quốc (sau đó bị Nhà Trắng bác bỏ) gây lo ngại. Nhà kinh tế Phil Suttle ước tính thuế suất hiệu lực trung bình tại Mỹ sẽ đạt 22%, gấp 4 lần đầu nhiệm kỳ Trump, ảnh hưởng chi phí nhập khẩu và giá cả.

Phân tích tác động của thương mại và chính sách tiền tệ

Sự ổn định của thị trường tài chính tuần qua phản ánh tác động kép từ tiến triển thương mại và chính sách tiền tệ. Thỏa thuận Mỹ-Anh, dù không đột phá, đã khôi phục niềm tin sau giai đoạn biến động do thuế quan “Ngày Giải phóng”. Việc S&P 500 và Nasdaq phục hồi mức 2/4 cho thấy nhà đầu tư đánh giá tích cực tín hiệu giảm căng thẳng thương mại, tương tự giai đoạn 2019 khi thỏa thuận “giai đoạn 1” Mỹ-Trung đẩy S&P 500 tăng 1,2% trong 3 ngày (15-17/12/2019).

Chỉ số DAX tăng 27% từ đáy 7/4 nhờ Đức hưởng lợi từ đồng euro ổn định và nhu cầu hàng hóa công nghiệp. Chứng khoán Nhật tăng nhờ đồng yên yếu, hỗ trợ cổ phiếu xuất khẩu như ô tô và công nghệ. So với năm 2023, khi Nikkei giảm 2% do BoJ thắt chặt (15/3/2023), diễn biến hiện tại tích cực hơn, phản ánh sự linh hoạt của BoJ.

Chính sách tiền tệ đóng vai trò quan trọng. Việc Trung Quốc bơm thanh khoản giúp cổ phiếu công nghệ và tiêu dùng tăng, dù dự báo lợi nhuận quý II giảm. BoE giảm lãi suất hỗ trợ chứng khoán Anh, trong khi Fed duy trì lãi suất giúp ổn định trái phiếu. Biên độ tín dụng trái phiếu rủi ro cao thu hẹp còn 350 điểm cơ bản, so với 450 điểm tháng 3/2025, cho thấy rủi ro vỡ nợ giảm.

Tuy nhiên, thuế quan vẫn là rủi ro. Mức thuế 22% của Mỹ, theo Phil Suttle, sẽ tăng chi phí nhập khẩu, đẩy giá hàng hóa và lạm phát. Điều này tương tự năm 2018, khi thuế 10% áp lên Trung Quốc khiến CPI Mỹ tăng 0,3% (tháng 9/2018). Dự báo thâm hụt ngân sách Mỹ năm 2026 (7,1% GDP, theo Morgan Stanley) có thể đẩy lợi suất trái phiếu dài hạn, ảnh hưởng cổ phiếu tăng trưởng.

Bitcoin tăng 10% phản ánh tâm lý chấp nhận rủi ro, nhưng sự thận trọng ở Phố Wall cho thấy nhà đầu tư lo ngại về chính sách không nhất quán của ông Trump. Công kích Chủ tịch Fed Jerome Powell và đề xuất thuế 80% (dù bị bác bỏ) làm gia tăng bất định.

Dự báo xu hướng thị trường tài chính

Thị trường tài chính toàn cầu năm 2025 dự báo duy trì ổn định ngắn hạn, nhưng biến động có thể tăng tùy thuộc vào đàm phán Mỹ-Trung ngày 10/5. Nếu thuế quan giảm, VN-Index có thể đạt 1.300 điểm, nhờ tâm lý tích cực lan tỏa đến cổ phiếu xuất khẩu như dệt may và thủy sản. Ngược lại, nếu đàm phán thất bại, VN-Index có thể giảm về 1.180 điểm, như dự báo tháng 4/2025.

Nhà đầu tư nên ưu tiên cổ phiếu ngành tài chính và tiêu dùng, ít chịu ảnh hưởng thuế quan. Danh mục cần đa dạng, kết hợp cổ phiếu Nhật Bản (hưởng lợi từ đồng yên yếu) và trái phiếu ngắn hạn để giảm rủi ro. Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam nên theo dõi dữ liệu lạm phát Trung Quốc và thương mại Nhật Bản, chuẩn bị kịch bản chi phí nhập khẩu tăng.

Thị trường toàn cầu ổn định nhờ thỏa thuận thương mại và chính sách tiền tệ, nhưng thuế quan và thâm hụt ngân sách Mỹ tiềm ẩn rủi ro. Nhà đầu tư cần linh hoạt, tận dụng cơ hội từ đàm phán Mỹ-Trung, đồng thời quản trị rủi ro cẩn thận.

Bảo Long

Nguồn tham khảo: Thời Báo Ngân Hàng