Robot tự chủ dẫn dắt nhà máy 5M không còn bóng người

Cuộc cách mạng công nghiệp đã bước sang giai đoạn mới: robot không chỉ thay thế con người mà còn tự giám sát, tự tối ưu và tự điều chỉnh toàn bộ dây chuyền theo nguyên tắc 5M (Man – Machine – Material – Method – Measurement). Nhà máy tự chủ – nơi gần như vắng bóng người – đang trở thành hiện thực tại nhiều tập đoàn lớn trên thế giới.

Panasonic Connect và tầm nhìn nhà máy không cần kỹ năng cao

Panasonic Connect, với hơn 28.300 nhân sự toàn cầu, đang tiên phong xây dựng mô hình sản xuất mà robot tự chủ đóng vai trò trung tâm.

Ông Ryotaro Takahashi, Giám đốc điều hành, khẳng định mục tiêu là tạo ra nhà máy tự tiến hóa, đáp ứng nhanh biến động thị trường mà không phụ thuộc nhiều vào lao động tay nghề cao.

Hệ thống 5M được triển khai toàn diện: mọi thay đổi từ con người, máy móc, nguyên liệu, phương pháp đến đo lường đều được robot và cảm biến ghi nhận theo thời gian thực. Nhờ AI, robot tự chủ có thể phát hiện nguyên nhân sự cố, tự động xử lý và dự báo bảo trì chính xác.

Ông Li Wei Chen (Jason), Giám đốc Kinh doanh, cho biết robot tự chủ còn đảm nhận lập kế hoạch sản xuất thông minh: tự điều chỉnh tốc độ dây chuyền, phân bổ nguồn lực, thậm chí thay đổi quy trình khi nhu cầu thay đổi.

Các công đoạn kiểm tra, điều chỉnh, xác nhận từng do con người thực hiện nay đã được robot tự chủ đảm nhận, giúp nhà máy vận hành ổn định 24/7 với hiệu suất tối ưu.

Tầm nhìn dài hạn của Panasonic Connect là mở rộng từ nhà máy sang “chuỗi cung ứng tự chủ”, nơi toàn bộ hệ thống từ nguyên liệu đến phân phối đều do robot và AI điều phối.

Hàn Quốc – quốc gia dẫn đầu tỷ lệ thay thế lao động bằng robot

Theo Liên đoàn Robot Quốc tế (IFR), hơn 10% nhân sự tại các nhà máy Hàn Quốc đã được thay thế bởi robot – mức cao kỷ lục toàn cầu.

POSCO xây dựng thành công “nhà máy hải đăng” được WEF công nhận. Robot tự chủ kết hợp AI, IoT và dữ liệu lớn giúp số hóa hoàn toàn lò cao, chuẩn hóa biến số vận hành, tăng sản lượng đồng thời giảm chi phí đáng kể.

Mitsubishi Electric áp dụng người máy tự chủ trong nhà máy lâu đời. Robot thực hiện gắn linh kiện, kiểm tra mối hàn, xoay chuyển sản phẩm và tự điều chỉnh quy trình theo thời gian thực mà không cần giám sát liên tục từ con người.

Cobot (robot hợp tác) cũng ngày càng phổ biến, làm việc an toàn bên cạnh người vận hành còn lại, đảm nhận các công đoạn đòi hỏi sự linh hoạt cao.

Trung Quốc và khái niệm “nhà máy không đèn”

Xiaomi vận hành nhà máy tại Bắc Kinh gần như hoàn toàn bằng robot tự chủ. Dây chuyền lắp ráp, vận chuyển nội bộ, kiểm tra chất lượng đều hoạt động 24/7 với mức can thiệp con người tối thiểu.

Foxconn tại Trịnh Châu nâng cấp mạnh hệ thống tự động hóa: robot tự chủ thực hiện lấy vật liệu, vận chuyển, điều chỉnh thiết bị và phát hiện lỗi chất lượng ngay lập tức nhờ trung tâm điều khiển AI.

Nhà máy còn số hóa quản lý năng lượng và khí thải carbon, hướng tới sản xuất xanh hoàn toàn nhờ robot tự chủ giám sát mọi chỉ số môi trường.

Ngoài người máy công nghiệp truyền thống, các agent AI dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) kết hợp digital twin đang được nghiên cứu để điều phối toàn bộ hệ thống sản xuất modular.

Khung này cho phép người máy tự chủ không chỉ thực hiện nhiệm vụ cố định mà còn lập kế hoạch, ra quyết định và xử lý tình huống chưa từng gặp trước đó – bước tiến lớn hướng tới nhà máy hoàn toàn tự chủ trong tương lai gần.

Vì sao robot tự chủ trở thành tất yếu

Thiếu hụt lao động kỹ năng cao, nhu cầu cá nhân hóa sản phẩm, chuỗi cung ứng phức tạp và áp lực bảo vệ môi trường đang buộc doanh nghiệp chuyển sang mô hình mà robot tự chủ là trung tâm.

Khi robot không chỉ thay thế sức lao động mà còn thay thế cả khả năng ra quyết định của con người, nhà máy 5M truyền thống dần biến mất, nhường chỗ cho hệ thống sản xuất thông minh, tự học và tự tiến hóa.

Robot tự chủ đang dẫn dắt cuộc cách mạng từ tự động hóa sang tự chủ hóa hoàn toàn. Từ Panasonic Connect, POSCO, Mitsubishi Electric, Xiaomi đến Foxconn, các tập đoàn lớn đều chứng minh rằng nhà máy 5M không còn bóng người không còn là viễn cảnh mà đã trở thành hiện thực. Trong tương lai gần, robot tự chủ kết hợp AI và digital twin sẽ định hình lại toàn bộ nền sản xuất toàn cầu, mở ra kỷ nguyên chuỗi cung ứng tự điều chỉnh và sản xuất xanh bền vững.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn