Kinh tế đêm Việt Nam chưa khai thác hết tiềm năng du lịch

Kinh tế đêm Việt Nam, dù giàu tiềm năng, vẫn chưa phát triển xứng tầm do thiếu dịch vụ đa dạng và quy hoạch bài bản. Các điểm đến như Hà Nội, TP.HCM chỉ dừng ở ăn uống, mua sắm, chưa đáp ứng nhu cầu trải nghiệm độc đáo của du khách sau 22h.

Hạn chế trong trải nghiệm du lịch đêm

Kinh tế đêm Việt Nam đang được xem là động lực mới để thúc đẩy du lịch và tăng trưởng kinh tế, nhưng thực tế cho thấy lĩnh vực này chưa khai thác hết tiềm năng. Tại Hà Nội, các khu vực như phố cổ Tạ Hiện hay cà phê đường tàu Phùng Hưng thu hút du khách nhờ không khí sôi động, nhưng phần lớn hoạt động chỉ xoay quanh ăn uống và mua sắm giá trị thấp.

Theo Thạc sĩ Đặng Hoàng Anh từ Trường Đại học Thương mại, dù ẩm thực đường phố Hà Nội có thể sánh ngang các thành phố lớn như Bangkok, dịch vụ đêm vẫn nghèo nàn, thiếu sự chuyên nghiệp và xen lẫn khu dân cư, gây khó khăn trong quản lý trật tự.

Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, trong dịp Tết Nguyên Đán 2025, Hà Nội đón hơn 1 triệu lượt khách quốc tế, mang về doanh thu hơn 3.530 tỉ đồng.

Tuy nhiên, các hoạt động du lịch chủ yếu diễn ra ban ngày. Một số sự kiện như lễ hội ánh sáng hay âm nhạc đã được tổ chức để thúc đẩy Kinh tế đêm Việt Nam, nhưng chỉ mang tính thời điểm, thiếu sự liên kết lâu dài để tạo dấu ấn. Du khách, đặc biệt là khách quốc tế, mong muốn những trải nghiệm độc đáo hơn như biểu diễn nghệ thuật, chương trình văn hóa hiện đại, thay vì chỉ dừng ở ăn uống hay bar karaoke.

Doanh nhân người Anh James Brogan, người từng du lịch tại Việt Nam, nhận xét rằng Kinh tế đêm Việt Nam chưa có nhiều lựa chọn ngoài các dịch vụ cơ bản. Anh kỳ vọng các buổi biểu diễn ứng dụng công nghệ hoặc chương trình nghệ thuật mang bản sắc dân tộc, nhưng những hoạt động này còn hạn chế và chưa được đầu tư bài bản.

Điểm sáng và thách thức tại các thành phố lớn

Không chỉ Hà Nội, các trung tâm du lịch lớn như TP.HCM, Đà Nẵng, và Hội An cũng đối mặt với bài toán phát triển Kinh tế đêm Việt Nam. Tại TP.HCM, phố đi bộ Nguyễn Huệ, khu Bùi Viện, và chợ Bến Thành là những điểm sáng về đêm, nhưng dịch vụ chủ yếu tập trung vào ăn uống và giải trí đơn giản. Chính quyền TP.HCM nhận định rằng Kinh tế đêm Việt Nam không nên chỉ dừng ở “ăn nhậu vỉa hè” mà cần mở rộng sang các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, và du lịch hiện đại.

Các sáng kiến như tour du lịch sông Sài Gòn về đêm hay hệ sinh thái du lịch “không ngủ” đang được thử nghiệm, nhưng vẫn cần thời gian để đồng bộ và đạt hiệu quả. Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, tại Đà Nẵng, Hội An, TP.HCM, và Đà Lạt – những địa phương thí điểm kéo dài hoạt động dịch vụ đến 6h sáng – phần lớn các dịch vụ chỉ hoạt động đến 22h, muộn nhất là 24h. Hội An, dù nổi tiếng với phố cổ, lại gặp vấn đề về sản phẩm du lịch đêm sơ sài, khiến du khách chủ yếu tham quan mà ít lưu trú.

PGS.TS Nguyễn Ngọc Sơn từ Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng Kinh tế đêm Việt Nam đã có những bước tiến nhờ chính sách hỗ trợ, nhưng vẫn cần giải pháp để nâng cao chất lượng. Ông nhấn mạnh nhu cầu về các chương trình văn nghệ đường phố, biểu diễn nghệ thuật hiện đại, và không gian riêng biệt để giảm tải cho các khu vực trung tâm như phố cổ Hà Nội.

Tiềm năng chưa được “thắp sáng”

Một số điểm đến như Đà Nẵng và Phú Quốc đã ghi dấu ấn với Kinh tế đêm Việt Nam nhờ các chương trình nghệ thuật đẳng cấp và khu mua sắm xuyên đêm. Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng (DIFF) là ví dụ điển hình, giúp kéo dài thời gian trải nghiệm của du khách sau hoàng hôn. Tuy nhiên, TS Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, nhấn mạnh rằng để Kinh tế đêm Việt Nam phát triển xứng tầm, cần đầu tư bài bản từ doanh nghiệp và chính sách dài hạn từ chính quyền.

So với các quốc gia như Anh, Mỹ, Nhật Bản, hay Hàn Quốc, Kinh tế đêm Việt Nam còn thiếu các khu vực quy hoạch riêng biệt cho hoạt động đêm. TS Trần Thị Thu Hương từ Viện Nghiên cứu Phát triển Bền vững Vùng cho biết, các nước châu Âu thành công nhờ xây dựng không gian công cộng dành riêng cho kinh tế đêm, đa dạng hóa dịch vụ, và kéo dài giờ hoạt động. Họ cũng chú trọng hạ tầng, nâng cao khả năng tiếp cận, và kiểm soát rủi ro như an ninh, tiếng ồn.

Tại Việt Nam, các khu vực kinh tế đêm thường xen lẫn khu dân cư, gây khó khăn trong quản lý và làm giảm trải nghiệm của du khách. PGS.TS Đào Thị Ái Thi từ Trường Đại học Thành Đô đề xuất rằng Kinh tế đêm Việt Nam cần tiếp cận toàn diện, với các khu vực riêng biệt và đầu tư vào sản phẩm đa dạng như biểu diễn nghệ thuật, triển lãm văn hóa, và khu vui chơi hiện đại.

Rào cản từ tư duy và quản lý

Một trong những thách thức lớn nhất của Kinh tế đêm Việt Nam là tư duy và nhận thức. Nhiều nhà quản lý vẫn xem kinh tế đêm như hoạt động phụ trợ, thay vì một chiến lược phát triển kinh tế mũi nhọn. Điều này dẫn đến thiếu các chính sách dài hạn và quy hoạch bài bản. Theo các chuyên gia, Kinh tế đêm Việt Nam cần được “cởi trói” tư duy, với các không gian quy hoạch đủ lớn để phát triển các hoạt động sau 22h.

Ngoài ra, việc thiếu sự đồng bộ giữa các địa phương cũng là một rào cản. Đề án Phát triển Kinh tế Ban đêm được triển khai gần 5 năm, nhưng nhiều nơi chưa đạt kỳ vọng do sản phẩm dịch vụ còn đơn điệu và giờ hoạt động hạn chế. Để giải quyết, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp, và cộng đồng để xây dựng các sản phẩm du lịch đêm mang bản sắc địa phương, đồng thời đảm bảo an ninh và trật tự.

Doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển Kinh tế đêm Việt Nam. Các nhà đầu tư chiến lược, với tiềm lực tài chính và kinh nghiệm quản lý, cần tiên phong trong việc tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, từ show nghệ thuật đẳng cấp đến khu vui chơi hiện đại. Những dự án này không chỉ thu hút du khách mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch quốc tế.

Tầm nhìn cho kinh tế đêm

Để Kinh tế đêm Việt Nam phát triển bền vững, cần một chiến lược dài hạn, trong đó quy hoạch không gian riêng cho hoạt động đêm là yếu tố then chốt. Các thành phố như Hà Nội, TP.HCM, và Đà Nẵng cần xây dựng các khu vực chuyên biệt, tách khỏi khu dân cư, để phát triển dịch vụ đêm mà không ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Đầu tư vào hạ tầng, như giao thông công cộng về đêm và hệ thống chiếu sáng, cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao khả năng tiếp cận. Đồng thời, Kinh tế đêm Việt Nam cần đa dạng hóa sản phẩm, từ biểu diễn nghệ thuật, lễ hội văn hóa, đến các khu mua sắm và giải trí hiện đại, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Chính phủ và địa phương cần ban hành chính sách hỗ trợ, từ ưu đãi thuế, vốn vay, đến xúc tiến quảng bá, để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào kinh tế đêm. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của kinh tế đêm cũng sẽ tạo sự đồng thuận, giúp các dự án triển khai thuận lợi hơn.

Với tiềm năng du lịch dồi dào và sự tăng trưởng mạnh mẽ của lượng khách quốc tế, Kinh tế đêm Việt Nam có cơ hội trở thành động lực mới cho kinh tế – xã hội. Nếu được đầu tư bài bản và quản lý hiệu quả, kinh tế đêm không chỉ mang lại trải nghiệm đáng nhớ cho du khách mà còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch toàn cầu.

Chí Toàn 

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn