Kiểm soát ảnh hưởng của giá vàng lên tỷ giá và kinh tế vĩ mô
Thị trường vàng Việt Nam vẫn biến động do tâm lý người dân, tiềm ẩn rủi ro cho tỷ giá và kinh tế vĩ mô, ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường tiền tệ.
Để đối phó với tình hình này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã và đang triển khai hàng loạt biện pháp can thiệp, bao gồm đấu thầu và bán vàng miếng trực tiếp nhằm tăng nguồn cung và giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá quốc tế. Tuy nhiên, sự biến động của thị trường vàng vẫn còn là thách thức đối với cơ quan quản lý.
Các biện pháp can thiệp của NHNN trên thị trường vàng
Nhằm kiểm soát thị trường và hạn chế tác động tiêu cực từ biến động giá vàng lên thị trường tiền tệ và kinh tế vĩ mô, NHNN đã can thiệp vào thị trường vàng từ tháng 4 thông qua các phiên đấu thầu và bán vàng miếng. Cụ thể, NHNN tổ chức bán vàng miếng SJC trực tiếp cho các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp được cấp phép nhằm tăng cường nguồn cung cho thị trường. Qua 44 phiên bán từ tháng 6 đến tháng 10, NHNN đã cung ứng hơn 305.600 lượng vàng, tương đương khoảng 11,46 tấn vàng.
Những đợt can thiệp này đã giúp thu hẹp đáng kể chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. Dù vậy, thị trường vàng vẫn chưa đạt được sự ổn định bền vững. Chênh lệch giữa giá vàng SJC trong nước và giá vàng quốc tế vẫn ở mức cao, làm giảm hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Vì vậy, NHNN đang chuyển sang phương án bán vàng miếng với khối lượng phù hợp hơn để có thể duy trì ổn định thị trường trong ngắn hạn.
Những thách thức trong quản lý thị trường vàng
Thị trường vàng trong nước chịu ảnh hưởng lớn từ yếu tố tâm lý và kỳ vọng của người dân. Theo NHNN, nhu cầu mua vàng chủ yếu tập trung tại hai địa bàn lớn là Hà Nội và TP.HCM, và đây là những nơi dễ bị tác động bởi sự biến động của giá vàng quốc tế. Đặc biệt, một số sản phẩm vàng trang sức có hàm lượng 99,99% đang được sử dụng như vàng miếng, khiến công tác quản lý gặp khó khăn do nguy cơ nguồn vàng nhập lậu được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất.
Sự hiện diện của vàng nhập lậu và các hành vi thao túng thị trường không chỉ ảnh hưởng đến chính sách quản lý thị trường vàng mà còn có nguy cơ làm suy yếu hiệu lực của các biện pháp tài chính khác của Nhà nước. Điều này đòi hỏi sự tăng cường quản lý và giám sát nghiêm ngặt từ các cơ quan chức năng để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về thuế và cạnh tranh không lành mạnh.
Tăng cường giám sát và phối hợp để ổn định thị trường
Để bảo vệ sự ổn định của thị trường vàng, NHNN đã phối hợp với các cơ quan chức năng, chỉ đạo các chi nhánh tại địa phương triển khai công tác thanh tra và giám sát hoạt động kinh doanh vàng. Các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng cũng được yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật. Đồng thời, NHNN còn yêu cầu các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp kinh doanh vàng thực hiện nghiêm túc chế độ hóa đơn, chứng từ nhằm hạn chế tình trạng buôn lậu vàng.
Trong trường hợp thị trường vàng tiếp tục có biến động lớn, NHNN cho biết sẽ can thiệp bằng cách tổ chức các phiên đấu thầu và bán vàng miếng SJC trực tiếp với khối lượng và tần suất phù hợp nhằm ổn định giá cả và thị trường tiền tệ. NHNN cũng nhấn mạnh việc phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để tăng cường giám sát các doanh nghiệp, cửa hàng và đại lý phân phối, ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật và tạo một môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch.
Đánh giá và sửa đổi nghị định 24
Trong bối cảnh thị trường vàng vẫn còn nhiều thách thức, NHNN đang tiến hành tổng kết và đánh giá hiệu quả của Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng, nhằm đưa ra các sửa đổi, bổ sung phù hợp. Nghị định 24 đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng vàng hóa nền kinh tế và duy trì sự ổn định của thị trường. Tuy nhiên, sự biến động liên tục của giá vàng và nhu cầu thị trường đã chỉ ra rằng một số quy định cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn hiện tại.
Việc sửa đổi Nghị định 24 sẽ không chỉ giúp tăng cường hiệu quả quản lý mà còn góp phần ngăn ngừa các rủi ro liên quan đến tỷ giá và lạm phát. Đây là một phần trong chiến lược dài hạn của NHNN nhằm nâng cao vai trò điều tiết thị trường của Nhà nước, bảo đảm an ninh tài chính và kinh tế vĩ mô.
Mục tiêu ổn định tỷ giá và bảo vệ kinh tế vĩ mô
Các biện pháp can thiệp của NHNN không chỉ nhằm ổn định thị trường vàng mà còn nhằm đảm bảo tỷ giá và kiểm soát lạm phát trong bối cảnh kinh tế quốc tế có nhiều biến động. Việc tăng nguồn cung vàng trong nước giúp kiểm soát tỷ giá, ngăn ngừa tình trạng vàng hóa nền kinh tế – khi người dân và doanh nghiệp tích trữ vàng thay vì đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh. Nếu tình trạng này không được kiểm soát, nền kinh tế sẽ thiếu hụt nguồn vốn lưu thông, ảnh hưởng đến tăng trưởng.
Thông qua việc tăng cường giám sát, thanh tra, và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, NHNN đặt mục tiêu bảo đảm an ninh kinh tế, tài chính và trật tự xã hội, bảo vệ nền kinh tế khỏi các tác động tiêu cực từ thị trường vàng. Đây là một bước đi quan trọng trong quá trình xây dựng nền tảng ổn định, bền vững cho nền kinh tế vĩ mô của Việt Nam.
Quản lý và kiểm soát thị trường vàng là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và một chiến lược dài hạn. NHNN đã và đang triển khai nhiều biện pháp để ổn định giá vàng và đảm bảo tỷ giá, giảm thiểu các tác động tiêu cực của thị trường vàng lên nền kinh tế vĩ mô. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, các nỗ lực này không chỉ giúp duy trì sự ổn định của thị trường vàng mà còn góp phần bảo vệ nền kinh tế, duy trì sự tin tưởng của người dân và doanh nghiệp vào chính sách tài chính của Nhà nước.
Thu Ngân