08/10/2024 lúc 14:14

Lãi suất biến động, ngân hàng Việt loay hoay tìm kiếm lợi nhuận

Khảo sát của Ngân hàng Nhà nước cho thấy 16% tổ chức tín dụng lo ngại rằng lợi nhuận năm 2024 sẽ tăng trưởng âm.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa công bố kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng (TCTD) trong quý 4/2024. Báo cáo này đã hé lộ một bức tranh kinh doanh với nhiều gam màu sáng tối đan xen, cho thấy các ngân hàng đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh lãi suất biến động và cạnh tranh ngày càng gay gắt. Việc tìm kiếm hướng đi mới để duy trì và cải thiện lợi nhuận đang trở thành bài toán nan giải cho nhiều TCTD.

Nhu cầu tín dụng chưa phục hồi như kỳ vọng, lãi suất tiếp tục chịu áp lực giảm

Theo kết quả điều tra, nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng, bao gồm gửi tiền, thanh toán, thẻ và vay vốn, đã có sự cải thiện nhất định trong quý 3/2024 so với quý 2/2024. Tuy nhiên, mức độ phục hồi này vẫn chưa đạt như kỳ vọng của giới chuyên môn, đặc biệt là nhu cầu vay vốn và gửi tiền. Điều này cho thấy sự thận trọng của người dân và doanh nghiệp trong việc sử dụng đòn bẩy tài chính, cũng như tâm lý chờ đợi lãi suất tiền gửi hấp dẫn hơn.

Dự báo cho quý 4/2024 và cả năm 2024, nhu cầu tín dụng được kỳ vọng sẽ tiếp tục cải thiện, nhờ vào các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và NHNN, cũng như sự phục hồi dần của nền kinh tế. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng và biến động lãi suất vẫn là những thách thức lớn, đòi hỏi các TCTD phải có chiến lược kinh doanh linh hoạt và hiệu quả.

Kết quả khảo sát cũng cho thấy xu hướng giảm lãi suất cho vay vẫn tiếp diễn trong quý 3/2024, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh. Đáng chú ý, 17% TCTD dự kiến có thể điều chỉnh tăng nhẹ phí dịch vụ trong quý 4/2024 để bù đắp áp lực giảm lãi suất cho vay.

Mặc dù mặt bằng lãi suất huy động được dự báo tăng nhẹ trong năm 2024, nhưng lãi suất cho vay lại được dự báo giảm nhẹ, tạo ra sức ép không nhỏ lên biên lợi nhuận của các ngân hàng. Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải tìm kiếm các nguồn thu nhập khác ngoài lãi suất truyền thống, chẳng hạn như đẩy mạnh dịch vụ số, bancassurance, đầu tư trái phiếu…

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng, hé lộ việc các ngân hàng đang phải đối mặt với nhiều thách thức
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố kết quả điều tra kinh doanh của các tổ chức tín dụng, hé lộ việc các ngân hàng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Ảnh minh họa

Thanh khoản hệ thống ngân hàng được cải thiện, nhưng rủi ro tín dụng vẫn hiện hữu

Một điểm sáng trong báo cáo của NHNN là thanh khoản của hệ thống ngân hàng tiếp tục được cải thiện trong quý 3/2024 và dự kiến sẽ duy trì xu hướng tích cực này trong quý 4/2024 và cả năm 2024. Đa số các TCTD đánh giá tình hình thanh khoản chung ở trạng thái “tốt” hoặc “bình thường”, cho thấy khả năng đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế. Tuy nhiên, việc duy trì thanh khoản tốt cũng đồng nghĩa với việc các ngân hàng phải cân đối giữa việc đảm bảo an toàn hệ thống và tối ưu hóa lợi nhuận.

Mặc dù thanh khoản được cải thiện, nhưng mặt bằng rủi ro của các nhóm khách hàng vẫn được nhận định là tiếp tục tăng nhẹ trong quý 3/2024, do tác động của khó khăn kinh tế toàn cầu và trong nước. Tuy nhiên, NHNN kỳ vọng mặt bằng rủi ro sẽ giảm nhẹ trong quý 4/2024, nhờ vào các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và kiểm soát nợ xấu.

Tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng toàn hệ thống có xu hướng tăng nhẹ trong quý 3/2024, chưa đạt được kỳ vọng giảm. Đây là một tín hiệu đáng quan ngại, cho thấy rủi ro tín dụng vẫn hiện hữu và có thể tác động tiêu cực đến lợi nhuận của các ngân hàng. Việc xử lý nợ xấu hiệu quả và nâng cao chất lượng tín dụng đang là bài toán đặt ra cho toàn hệ thống.

Thanh khoản của hệ thống ngân hàng tiếp tục được cải thiện trong quý 3/2024 và dự kiến sẽ duy trì xu hướng tích cực này trong quý 4/2024
Thanh khoản của hệ thống ngân hàng tiếp tục được cải thiện trong quý 3/2024 và dự kiến sẽ duy trì xu hướng tích cực này trong quý 4/2024. Ảnh minh họa

Lợi nhuận ngân hàng: Bức tranh sáng tối đan xen, đòi hỏi giải pháp đột phá

Kết quả điều tra cho thấy tình hình kinh doanh tổng thể của hệ thống ngân hàng tuy có cải thiện trong quý 3/2024, nhưng mức độ cải thiện này vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng. Đặc biệt, gần 16% TCTD bày tỏ sự lo ngại về khả năng lợi nhuận trước thuế năm 2024 sẽ tăng trưởng âm so với năm 2023. Con số này cao hơn so với tỷ lệ 11% được ghi nhận trong kỳ điều tra trước, cho thấy áp lực lên lợi nhuận của các ngân hàng đang ngày càng gia tăng.

Các TCTD kỳ vọng các nhân tố nội tại như năng lực tài chính, chính sách quản trị rủi ro và nguồn nhân lực sẽ tiếp tục được củng cố và cải thiện trong năm 2024. Tuy nhiên, sự cạnh tranh gay gắt từ các TCTD khác, đặc biệt là sự bùng nổ của các ngân hàng số, vẫn là một thách thức lớn. Bên cạnh đó, cầu của nền kinh tế và các chính sách điều hành của NHNN được kỳ vọng sẽ là những nhân tố hỗ trợ tích cực cho hoạt động kinh doanh của các ngân hàng.

Tóm lại, bức tranh kinh doanh của ngành ngân hàng trong năm 2024 được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Trong bối cảnh lãi suất biến động, cạnh tranh khốc liệt và rủi ro tín dụng vẫn hiện hữu, các ngân hàng sẽ phải nỗ lực thích ứng, đổi mới sáng tạo và tìm kiếm các giải pháp đột phá để duy trì và cải thiện lợi nhuận. Việc kiểm soát rủi ro, nâng cao chất lượng tài sản, đa dạng hóa nguồn thu và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh sẽ là những yếu tố then chốt quyết định sự thành bại của các TCTD trong thời gian tới.

Phương Thảo

Nguồn tham khảo: FILI.vn