Chứng khoán toàn cầu khởi sắc sau thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung

Thỏa thuận Mỹ – Trung cắt giảm thuế quan trong 90 ngày đẩy chứng khoán toàn cầu tăng mạnh, S&P 500 đạt đỉnh từ tháng 3/2025.

Thị trường tăng điểm nhờ thỏa thuận thương mại tạm thời

Thị trường chứng khoán toàn cầu bứt phá ngày 13/5/2025, sau khi Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận cắt giảm thuế quan trong 90 ngày, hạ nhiệt chiến tranh thương mại. Thỏa thuận giảm thuế Mỹ áp lên hàng Trung Quốc từ 145% xuống 30%, Trung Quốc giảm thuế hàng Mỹ từ 125% xuống 10%. Động thái này xoa dịu lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu.

Chứng khoán Mỹ ghi nhận mức tăng ấn tượng. Chỉ số Dow Jones tăng 2,81%, đạt 42.410,10 điểm. S&P 500 tăng 3,26%, lên 5.844,19 điểm, mức cao nhất từ 3/3/2025. Nasdaq Composite tăng 4,35%, đóng cửa tại 18.708,34 điểm, đỉnh từ 28/2/2025. Chứng khoán châu Âu khởi sắc, với STOXX 600 tăng 1,21%, đạt 544,49 điểm; FTSE 100 tăng 0,59%, lên 8.604,98 điểm; DAX tăng 0,29%, đạt 23.566,54 điểm; CAC 40 tăng 1,37%, lên 7.850,10 điểm.

Trung Quốc cam kết gỡ hạn chế xuất khẩu đất hiếm và nam châm, các mặt hàng thiết yếu trong công nghệ cao. Tuy nhiên, thỏa thuận không giải quyết thâm hụt thương mại Mỹ – Trung hay khủng hoảng fentanyl. Chiến tranh thương mại đã ảnh hưởng 600 tỷ USD kim ngạch song phương, gây gián đoạn chuỗi cung ứng.

Nhà đầu tư hoan nghênh tín hiệu tích cực, nhưng doanh nghiệp thận trọng. Các mức thuế hiện hành (25% hàng công nghiệp, 100% xe điện, 50% năng lượng mặt trời) không thay đổi. Quy định miễn thuế “de minimis” (miễn thuế đơn hàng thương mại điện tử giá trị thấp) cũng không được khôi phục.

Phân tích tác động của thỏa thuận thương mại toàn cầu

Thỏa thuận tạm thời Mỹ – Trung giúp giảm chi phí nhập khẩu, thúc đẩy tâm lý nhà đầu tư. Đồng USD tăng giá, giá vàng giảm nhẹ, phản ánh niềm tin vào ổn định kinh tế ngắn hạn. Mức tăng chứng khoán Mỹ ngày 13/5/2025 vượt trung bình tháng trước (S&P 500: +1,8%), với Nasdaq tăng mạnh nhờ kỳ vọng chuỗi cung ứng công nghệ phục hồi.

Mức tăng của chứng khoán Mỹ ngày 13/5/2025 vượt xa mức trung bình tháng trước (S&P 500: +1,8%; Nasdaq: +2,1%), cho thấy tác động tức thì của thỏa thuận. Nasdaq, với trọng số lớn từ công nghệ, tăng mạnh nhờ kỳ vọng chuỗi cung ứng công nghệ cao phục hồi khi Trung Quốc nới hạn chế đất hiếm. Chứng khoán châu Âu tăng chậm hơn, do nhà đầu tư giảm kỳ vọng Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cắt giảm lãi suất, phản ánh lo ngại về lạm phát từ giá hàng hóa.

Tuy nhiên, thỏa thuận chưa giải quyết bất đồng cốt lõi. Thâm hụt thương mại Mỹ – Trung, đạt 419 tỷ USD năm 2024, vẫn là vấn đề lớn. Tổng thống Trump nhấn mạnh chiến lược áp thuế mạnh tay đã buộc Trung Quốc nhượng bộ, nhưng Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent thừa nhận cần nhiều năm để tái cấu trúc quan hệ thương mại. Truyền thông Trung Quốc lạc quan, khẳng định tiềm năng hợp tác lớn, nhưng các chuyên gia như Scott Kennedy (CSIS) cho rằng Mỹ nhượng bộ nhiều hơn khi Trung Quốc chỉ rút biện pháp trả đũa.

Doanh nghiệp đối mặt bất ổn. Mức thuế 30% vẫn đẩy giá bán lẻ tăng. Ông Gene Seroka, Giám đốc Cảng Los Angeles, cho biết nhà bán lẻ chờ thêm thông tin trước khi nhập hàng. Ngành logistics kỳ vọng giao hàng tăng, nhưng sự không chắc chắn khiến doanh nghiệp dè dặt. Ông Mike Abt, Abt Electronics, nhấn mạnh thiếu nhất quán trong chính sách thương mại gây khó khăn.

So với các thỏa thuận trước, động thái này tương tự lệnh đình chiến năm 2018, khi Mỹ và Trung Quốc tạm dừng thuế để đàm phán. Tuy nhiên, lần này quy mô cắt giảm lớn hơn (115 điểm phần trăm), nhưng thời hạn 90 ngày quá ngắn để giải quyết các vấn đề như trợ cấp vốn và lao động của Trung Quốc, vốn bị Mỹ xem là rào cản phi thuế quan.

Triển vọng thị trường sau đàm phán Mỹ – Trung

Thị trường tài chính toàn cầu năm 2025 dự báo biến động, nhưng thỏa thuận Mỹ – Trung mang cơ hội ngắn hạn. Theo 60s Hôm Nay, chứng khoán có thể duy trì đà tăng quý II/2025, nhờ giảm chi phí nhập khẩu. Ngành công nghệ, bán lẻ, logistics hưởng lợi từ nới lỏng đất hiếm và thuế thấp. Nếu đàm phán sau 90 ngày thất bại, thuế có thể tăng, gây áp lực thị trường.

Bất động sản thương mại có triển vọng tích cực, khi nhu cầu kho bãi tăng. Nhà đầu tư nên ưu tiên cổ phiếu công nghệ (Nasdaq) và bán lẻ, theo dõi báo cáo tài chính quý II/2025. Doanh nghiệp quản lý quỹ cân nhắc trái phiếu logistics, nhưng thẩm định kỹ rủi ro tín dụng.

Nhà đầu tư ngắn hạn tận dụng đà tăng, đặt lệnh cắt lỗ để bảo vệ vốn. Nhà đầu tư dài hạn đánh giá danh mục mỗi quý, ưu tiên cổ phiếu định giá thấp (P/E dưới 15x). Doanh nghiệp nhập khẩu tận dụng thuế thấp để tăng tồn kho, chuẩn bị dự phòng nếu thuế tăng. Rủi ro lớn là bất ổn chính sách. Sự không nhất quán của Trump và áp lực lạm phát tại Mỹ có thể giảm hiệu quả thỏa thuận. Nhà đầu tư cần theo dõi đàm phán tiếp theo, dự kiến cuối tháng 8/2025.

Thỏa thuận Mỹ – Trung cắt giảm thuế quan mang lại cơ hội cho chứng khoán toàn cầu, với S&P 500 và Nasdaq đạt đỉnh mới. Dù bất ổn dài hạn vẫn hiện hữu, nhà đầu tư có thể tận dụng đà tăng ngắn hạn, nhưng cần thận trọng trước rủi ro đàm phán thất bại.

Bảo Long