Chính sách tiền tệ 2024: Giảm lãi suất hay ổn định tỷ giá?

Áp lực tỷ giá USD tăng cao khiến việc nới lỏng chính sách tiền tệ trở nên khó khăn, đặt ra thách thức cho kinh tế Việt Nam.

Đồng USD mạnh lên cùng với những tín hiệu trái chiều từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và triển vọng chính sách của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tạo áp lực không nhỏ lên tỷ giá VND/USD. Điều này khiến Ngân hàng Nhà nước (NHNN) gặp khó khăn trong việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Tỷ giá USD tăng, gây sức ép lên chính sách tiền tệ

Việc Fed giảm lãi suất 0,25%/năm vào ngày 7/11/2024 không làm suy yếu đồng USD như kỳ vọng. Ngược lại, chỉ số Dollar Index tăng lên gần 107 điểm vào ngày 15/11/2024, mức cao nhất trong hơn một năm. Đồng USD tăng giá gây áp lực lên tỷ giá USD/VND. NHNN đã phải tăng tỷ giá trung tâm 8 đồng trong sáng 15/11/2024, lên 24.298 đồng/USD. Giá USD tại các ngân hàng thương mại cũng tăng theo.

NHNN đã bơm tiền ra thị trường mở để ổn định thanh khoản. Tuy nhiên, tỷ giá VND/USD vẫn biến động mạnh từ đầu tháng 10/2024. Giới phân tích dự báo USD có thể tiếp tục tăng giá sau khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ. Lộ trình giảm lãi suất của Fed chậm lại cũng là một yếu tố gây áp lực lên chính sách tỷ giá của NHNN.

Chính sách tiền tệ bị thu hẹp dư địa

Chủ tịch Fed, ông Jerome Powell, phát đi thông điệp không vội vã hạ lãi suất tại một sự kiện ở Dallas ngày 14/11/2024. Nền kinh tế Mỹ vẫn tăng trưởng tốt, cho phép Fed có thêm thời gian cân nhắc về việc nới lỏng chính sách tiền tệ. Điều này khiến giới đầu tư giảm bớt kỳ vọng về việc Fed tiếp tục giảm lãi suất trong tháng 12.

Giới đầu tư toàn cầu đang chờ đợi chính sách của tân Tổng thống Mỹ. Nhiều người lo ngại ông Trump sẽ gây khó khăn cho lộ trình giảm lãi suất của Fed và áp đặt thêm các hàng rào bảo hộ sản xuất trong nước, bao gồm cả hàng rào thuế quan. Nếu chỉ số Dollar Index tiếp tục tăng, tỷ giá VND/USD sẽ chịu áp lực, làm thu hẹp dư địa điều hành chính sách tiền tệ của NHNN.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng thừa nhận việc tiếp tục giảm lãi suất trong thời gian tới là rất khó khăn do sức ép tỷ giá. NHNN đang triển khai đồng thời cả hai công cụ là tín phiếu và bán ngoại tệ can thiệp để kiềm chế đà tăng của tỷ giá VND/USD. Tuy nhiên, việc tiếp tục thực hiện các công cụ này cũng có giới hạn vì có thể ảnh hưởng đến thanh khoản tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng.

Giảm lãi suất hay ổn định tỷ giá?

Tỷ giá tăng sẽ tác động tiêu cực đến nhập khẩu và lạm phát, đặc biệt trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam rất lớn. TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, nhận định áp lực tỷ giá cộng thêm cầu tín dụng tăng trong những tháng cuối năm có thể khiến lãi suất gia tăng. Điều này gây khó khăn cho nỗ lực phục hồi kinh tế, nhất là khi các kênh huy động vốn dài hạn khác như chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp cũng đang gặp khó.

Các tổ chức quốc tế như IMF, WB, Dragon Capital đều nhận định dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam hiện rất hạn hẹp. Họ khuyến nghị cần tận dụng dư địa tài khóa để hỗ trợ tăng trưởng. Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng xu hướng giảm lãi suất toàn cầu đã rõ ràng. Tuy nhiên, chính quyền mới của Mỹ là một ẩn số lớn.

TS. Lê Anh Tuấn, Giám đốc Khối Đầu tư Dragon Capital, cho rằng nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu, không chỉ về thương mại mà cả về chính sách tiền tệ. Ông lo ngại ông Trump sẽ muốn một đồng USD mạnh, gây khó khăn cho việc giảm lãi suất.

Thống đốc NHNN cho biết điều hành chính sách tiền tệ thời gian qua gặp nhiều khó khăn, thách thức. Lạm phát giảm chưa bền vững, tiềm ẩn rủi ro tăng trở lại. Lãi suất cho vay đã giảm sâu, thanh khoản hệ thống ổn định và còn dư địa tăng trưởng tín dụng. Tuy nhiên, nhu cầu vốn tín dụng có xu hướng tiếp tục tăng, gây áp lực lên mặt bằng lãi suất. Sức ép tỷ giá từ thị trường quốc tế cũng ảnh hưởng đến việc giảm lãi suất trong nước.

Các chuyên gia dự báo NHNN sẽ chưa điều chỉnh các mức lãi suất chính sách và sẽ tiếp tục sử dụng linh hoạt các mức lãi suất can thiệp thương mại để ổn định thị trường. Việc duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có lạm phát. NHNN sẽ phải cân bằng giữa lạm phát và ổn định tăng trưởng kinh tế.

Minh Duy

Nguồn tham khảo: Tinnhanhchungkhoan.vn