Việt Nam đề nghị Hoa Kỳ xem xét lại quyết định với 12 nghề thuỷ sản

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị Hoa Kỳ cân nhắc lại quyết định ảnh hưởng trực tiếp đến 12 nghề khai thác thuỷ sản của Việt Nam.

Quyết định từ NOAA tác động mạnh tới xuất khẩu thuỷ sản

Ngày 10/9/2025, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) cho biết Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển (NOAA) thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã thông báo từ chối công nhận tương đương 12 nghề khai thác thuỷ sản của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA).

Theo đó, các sản phẩm thuỷ sản liên quan đến 12 nghề khai thác sẽ bị ngừng nhập khẩu vào Hoa Kỳ từ ngày 1/1/2026. Đây được coi như một lệnh cấm gián tiếp, ảnh hưởng nặng nề đến xuất khẩu các mặt hàng thuỷ sản chủ lực như cá ngừ, cá kiếm, cá thu, mực, ghẹ và cá nục.

VASEP cảnh báo rằng tổng giá trị thuỷ sản xuất khẩu bị ảnh hưởng có thể lên tới hơn 500 triệu USD mỗi năm, chiếm gần 30% kim ngạch sang Hoa Kỳ. Điều này gây ra nguy cơ mất thị trường lớn thứ hai của ngành thuỷ sản Việt Nam.

Nỗ lực cải cách để nâng cao quản lý

Trong những năm qua, ngành thuỷ sản Việt Nam đã có nhiều bước tiến quan trọng nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Quốc hội đã ban hành Luật Thuỷ sản 2017, tăng cường nguồn lực cho quản lý địa phương và áp dụng các chương trình chống khai thác bất hợp pháp (IUU).

Đồng thời, nhiều doanh nghiệp đã tham gia các chương trình chứng nhận quốc tế như SIMP, FIP và “An toàn cá heo” cho chuỗi cung ứng cá ngừ. Việt Nam cũng thúc đẩy các chương trình bảo tồn động vật biển có vú, chứng tỏ nỗ lực đồng bộ trong phát triển bền vững.

Tuy nhiên, với quyết định từ NOAA, VASEP cho rằng cần có biện pháp phối hợp khẩn cấp từ Chính phủ và các bộ ngành để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, đồng thời tiếp tục duy trì thị trường Hoa Kỳ.

Việt Nam kêu gọi hợp tác công bằng

Ngày 15/9/2025, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick, đề nghị xem xét khách quan lại quyết định của NOAA. Ông nhấn mạnh rằng ngành thuỷ sản Việt Nam đang từng bước cải thiện và hợp tác đầy đủ với các tiêu chuẩn quốc tế.

Bộ trưởng cũng yêu cầu Hoa Kỳ đánh giá công bằng trong vụ rà soát hành chính lần thứ 19 về thuế chống bán phá giá tôm nhập khẩu từ Việt Nam. Ngành tôm là một trong những trụ cột của xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam, đóng góp hàng tỷ USD mỗi năm.

Ông khẳng định các quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến ngư dân và doanh nghiệp Việt Nam, mà còn liên quan trực tiếp đến người tiêu dùng và doanh nghiệp nhập khẩu của Hoa Kỳ.

Thương mại thuỷ sản – động lực hợp tác song phương

Năm 2024, xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam đạt gần 10 tỷ USD, tăng 12% so với 2023. Riêng Hoa Kỳ chiếm gần 20% với 1,8 tỷ USD. Sáu tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sang Hoa Kỳ đạt 905 triệu USD, tăng 17,5% so với cùng kỳ.

Các mặt hàng chính bao gồm tôm, cá tra và cá ngừ, chiếm tới 77% tổng kim ngạch. Nếu quyết định của NOAA được thực thi, nhiều doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn nghiêm trọng, đe dọa sinh kế của hàng trăm nghìn lao động.

Trong thư gửi phía Hoa Kỳ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Việt Nam coi Hoa Kỳ là đối tác chiến lược, đồng thời cam kết tiếp tục hợp tác để giải quyết những vướng mắc trong thương mại thuỷ sản theo tinh thần xây dựng và cùng có lợi.

Phương Vy