Việt Nam đối mặt thuế đối ứng Mỹ – Tái cấu trúc giá bán

Thỏa thuận thương mại Việt Nam – Mỹ ngày 2/7/2025 áp mức thuế đối ứng 20% cho hàng hóa “Made in Vietnam” và 40% cho hàng trung chuyển. Doanh nghiệp xuất khẩu cần điều chỉnh chiến lược giá bán, tăng nội địa hóa và đa dạng hóa thị trường để thích nghi với thuế đối ứng mới, giảm rủi ro cạnh tranh.

Thỏa thuận thương mại Việt – Mỹ

Ngày 2/7/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo trên Truth Social về thỏa thuận thương mại với Việt Nam sau cuộc điện đàm với Tổng Bí thư Tô Lâm. Dù chi tiết chưa được công bố, thỏa thuận này áp mức thuế đối ứng 20% cho hàng hóa xuất xứ Việt Nam và 40% cho hàng trung chuyển (transshipping), gây chú ý cho doanh nghiệp và giới phân tích.

Ông Trương Đắc Nguyên, Trưởng Bộ phận Phân tích Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán Tiên Phong (TPS), cho biết khung thỏa thuận còn sơ bộ, chưa thống nhất các tiêu chí xác định hàng trung chuyển và danh mục hàng hóa ưu tiên. Tuy nhiên, thuế đối ứng này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược xuất khẩu của doanh nghiệp Việt.

Thỏa thuận thương mại đặt ra thách thức mới cho doanh nghiệp trước áp lực thuế đối ứng.

Mức thuế mới và tác động

Theo ông Nguyên, mức thuế đối ứng 20% áp cho hàng hóa “Made in Vietnam” cao hơn mức 0-5% trước đây và mức tạm thời 10%. So với các kịch bản dự báo, đây là mức trung lập, nhưng doanh nghiệp Việt cần so sánh với mức thuế áp cho các đối thủ cạnh tranh như Trung Quốc hay các nước ASEAN.

Dự kiến, thuế đối ứng sẽ làm lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu niêm yết giảm 5,6%, đạt 13,4% trong năm 2025. Các ngành chịu ảnh hưởng mạnh bao gồm công nghiệp (tăng trưởng 7,2%), hàng tiêu dùng thiết yếu (0,7%), hàng tiêu dùng không thiết yếu (8,2%), y tế (7,6%), và năng lượng (6,9%).

Doanh nghiệp Việt cần điều chỉnh để giảm tác động từ thuế đối ứng và duy trì sức cạnh tranh.

Thách thức từ hàng trung chuyển

Thỏa thuận nhấn mạnh kiểm soát hàng trung chuyển, với mức thuế đối ứng trừng phạt 40% cho hàng hóa không đáp ứng tiêu chí xuất xứ Việt Nam. Hàng hóa chỉ lắp ráp đơn giản hoặc thay đổi bao bì từ Trung Quốc sẽ dễ bị Mỹ coi là transshipping, chịu mức thuế cao.

Tuy nhiên, ông Nguyên cho rằng các sản phẩm gia công bởi các tập đoàn lớn như Apple, Samsung, Nike, hay Intel tại Việt Nam khó bị áp thuế 40%, vì điều này có thể gây bất lợi cho chính doanh nghiệp Mỹ. Hàng hóa được biến đổi đáng kể tại Việt Nam sẽ được công nhận xuất xứ và chỉ chịu thuế đối ứng 20%.

Kiểm soát xuất xứ là yếu tố then chốt để doanh nghiệp tránh mức thuế đối ứng cao.

Chiến lược điều chỉnh giá bán

Mức thuế đối ứng 20% do doanh nghiệp nhập khẩu Mỹ chi trả, nhưng ông Nguyên nhận định rằng nếu các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam chịu mức thuế thấp hơn, doanh nghiệp Việt có thể phải giảm giá bán, san sẻ một phần gánh nặng thuế với đối tác để duy trì sức cạnh tranh.

Doanh nghiệp cần tái cấu trúc giá bán, cân nhắc giảm lợi nhuận để giữ thị phần. Biến động tỷ giá và chi phí tăng cao trong mùa cao điểm cuối năm cũng đòi hỏi tính toán kỹ lưỡng để tránh rủi ro từ thuế đối ứng.

Tái chiến lược giá bán là giải pháp quan trọng để thích nghi với thuế đối ứng mới.

Tăng cường nội địa hóa

Để tránh mức thuế đối ứng 40%, doanh nghiệp Việt cần đảm bảo hàng hóa có xuất xứ rõ ràng. Ông Nguyên khuyến nghị lưu trữ đầy đủ Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) để chứng minh nguồn gốc “Made in Vietnam”.

Về dài hạn, doanh nghiệp phải nâng tỷ lệ nội địa hóa, giảm lệ thuộc vào linh kiện từ Trung Quốc. Điều này không chỉ giúp đáp ứng tiêu chí xuất xứ mà còn tăng sức cạnh tranh trên thị trường Mỹ, đặc biệt khi Mỹ siết chặt kiểm tra hàng hóa.

Nội địa hóa là chìa khóa để doanh nghiệp vượt qua thách thức từ thuế đối ứng.

Mở rộng thị trường xuất khẩu

Ông Nguyên đề xuất doanh nghiệp Việt đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sang châu Âu, Nhật Bản, và ASEAN để giảm phụ thuộc vào Mỹ. Điều này giúp giảm rủi ro từ thuế đối ứng và biến động thương mại toàn cầu.

Việc mở rộng thị trường đòi hỏi doanh nghiệp rà soát chuỗi cung ứng, tối ưu hóa chi phí, và xây dựng chiến lược dài hạn. Các thị trường ít rủi ro hơn sẽ là “sân chơi” an toàn để doanh nghiệp duy trì tăng trưởng trong bối cảnh thuế đối ứng mới.

Đa dạng hóa thị trường là chiến lược dài hạn để giảm áp lực từ thuế đối ứng.

Chuẩn bị cho biến động thương mại

Dù thỏa thuận thương mại còn nhiều điểm chưa thống nhất, ông Nguyên nhấn mạnh rằng doanh nghiệp cần hành động ngay để thích nghi với thuế đối ứng. Các yếu tố như chính trị, kinh tế toàn cầu, và đàm phán thương mại có thể dẫn đến điều chỉnh thuế trong tương lai.

Doanh nghiệp nên theo dõi sát diễn biến, chuẩn bị kịch bản ứng phó, và đầu tư vào công nghệ, sản xuất để đáp ứng yêu cầu xuất xứ khắt khe. Sự linh hoạt và chủ động sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro từ thuế đối ứng và duy trì vị thế trên thị trường quốc tế.

Chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố quyết định để doanh nghiệp vượt qua thách thức thuế đối ứng.

Chí Toàn

Nguồn tham khảo: Vietnamfinance.vn