Thúc đẩy tín dụng xanh trong xuất khẩu: Động lực cho phát triển bền vững

Trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới không ngừng hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, tín dụng xanh đang trở thành xu hướng tất yếu, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu. 

Đối với Việt Nam, tín dụng xanh không chỉ là cơ hội để nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế mà còn là giải pháp thúc đẩy sự phát triển bền vững trong dài hạn.

Áp lực xanh hóa từ thị trường quốc tế 

Những năm gần đây, thị trường EU và các quốc gia phát triển đặt ra nhiều tiêu chuẩn nghiêm ngặt liên quan đến tiêu chí xanh đối với hàng hóa nhập khẩu. Theo các doanh nghiệp xuất khẩu tại phía Nam, EU đã gia hạn thời gian áp dụng tiêu chuẩn xanh bắt buộc đến năm 2026. Nếu không đáp ứng, hàng hóa Việt Nam sẽ bị áp mức thuế cao hơn, khiến sản phẩm khó cạnh tranh. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp xuất khẩu tìm đến nguồn vốn xanh nhằm cải thiện chuỗi cung ứng và đáp ứng các tiêu chí bền vững.

Đáng chú ý, một số doanh nghiệp đã đi tiên phong trong việc ứng dụng tín dụng xanh. Điển hình như CTCP Vĩnh Hoàn, doanh nghiệp hàng đầu trong xuất khẩu thủy sản, đã ký kết thỏa thuận tín dụng thương mại xanh với HSBC Việt Nam. Khoản vay này được sử dụng để bổ sung vốn lưu động, phục vụ chuỗi sản xuất thủy sản bền vững, đồng thời giúp doanh nghiệp duy trì các tiêu chuẩn quốc tế như: Hội đồng quản lý Nuôi trồng Thủy sản (ASC CoC) và Thực hành Nuôi trồng Thủy sản Tốt nhất (BAP). Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy tín dụng xanh không chỉ mang lại lợi ích tài chính mà còn hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng hình ảnh thân thiện với môi trường trên thị trường quốc tế.

Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu  

Nhằm thúc đẩy tín dụng xanh, Chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp xuất khẩu. Hiện nay, các doanh nghiệp xuất khẩu có thể tiếp cận khoản vay ngắn hạn bằng VND với lãi suất không quá 4%/năm. Đặc biệt, các ngân hàng thương mại cũng đáp ứng nhu cầu ngoại tệ hợp pháp hoặc cho phép vay ngoại tệ để thanh toán.

Tại TP. Hồ Chí Minh, trong 10 tháng đầu năm 2024, dư nợ cho vay xuất khẩu bằng VND đạt hơn 105.305 tỷ đồng, chiếm 6,21% tổng dư nợ cho vay ưu tiên trên địa bàn. Bên cạnh đó, tín dụng ngoại tệ cũng đạt hơn 130.500 tỷ đồng, chứng tỏ vai trò quan trọng của hệ thống ngân hàng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu duy trì hoạt động ổn định.

Ngoài các chính sách ưu đãi, Ngân hàng Nhà nước đã khuyến khích các tổ chức tín dụng khai thác nguồn vốn xanh từ các tổ chức tài chính quốc tế. Đây là nguồn vốn có lãi suất thấp, phù hợp với các dự án đầu tư xanh trong nước. Dù chi phí đầu tư ban đầu cao, nhưng về lâu dài, các doanh nghiệp sẽ đạt được lợi ích từ sự phát triển bền vững.

Những thách thức trong triển khai tín dụng xanh

Mặc dù có tiềm năng lớn, tín dụng xanh vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Theo các chuyên gia, khung pháp lý chưa hoàn thiện và nhận thức hạn chế về ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) đang là rào cản lớn. Đặc biệt, chi phí ban đầu cao khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ ngần ngại đầu tư vào các dự án xanh.

Ngoài ra, các quy định về tín dụng xanh chủ yếu tập trung vào các dự án lớn, trong khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ lại thiếu sự hỗ trợ cần thiết. Điều này đòi hỏi các ngân hàng cần xây dựng khung đánh giá riêng cho từng phân khúc khách hàng, từ đó tối ưu hóa nguồn lực và mở rộng đối tượng thụ hưởng tín dụng xanh.

Giải pháp thúc đẩy tín dụng xanh trong xuất khẩu 

Để tín dụng xanh phát huy tối đa hiệu quả trong lĩnh vực xuất khẩu, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, ngân hàng và doanh nghiệp.

Thứ nhất, Chính phủ cần hoàn thiện khung pháp lý, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn với các nguồn vốn xanh. Danh mục phân loại xanh quốc gia cần được ban hành sớm để hướng dẫn các ngân hàng trong việc cấp tín dụng.

Thứ hai, các ngân hàng thương mại cần xây dựng sản phẩm tín dụng xanh phù hợp với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp xuất khẩu. Đồng thời, cần đào tạo đội ngũ chuyên gia để thẩm định các dự án xanh, đảm bảo nguồn vốn được sử dụng hiệu quả.

Thứ ba, doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức về lợi ích lâu dài của tín dụng xanh. Việc đầu tư vào các dự án bền vững không chỉ giúp đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế mà còn tạo ra giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Tín xanh dụng cơ hội cho xuất khẩu Việt Nam 

Với tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh bình quân 22% mỗi năm, Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực này. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp xuất khẩu cải thiện vị thế cạnh tranh, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Việc các ngân hàng tiên phong hỗ trợ tín dụng xanh không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để đạt được cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, tín dụng xanh không chỉ là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết, đặc biệt đối với lĩnh vực xuất khẩu – động lực tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam.

Thu Ngân

Xem thêm tin: Tại đây.