Chính phủ đề xuất thủ tục đầu tư đặc biệt cho dự án đổi mới sáng tạo

Tiếp tục phiên họp thứ 38, sáng 10/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu (một luật sửa 4 luật).

Luật này sẽ tập trung sửa đổi và bổ sung các quy định của luật có mâu thuẫn, đang gây khó khăn, vướng mắc, yêu cầu cấp bách cần sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu các nội dung chủ yếu được sửa đổi, bổ sung.

Với Luật Quy hoạch, một trong những nội dung sửa đổi đáng chú ý là cho phép sử dụng nguồn vốn đầu tư công, nguồn chi thường xuyên và các nguồn vốn hợp pháp khác cho hoạt động quy hoạch để tạo cơ chế linh hoạt khi sử dụng ngân sách nhà nước, phù hợp với tính chất của từng loại quy hoạch.

Ngoài ra, việc bổ sung quy định về nguồn vốn cho vấn đề lập, thẩm định, công bố, đánh giá và điều chỉnh quy hoạch mang tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.

Ngoài ra, Chính phủ còn đề xuất sửa đổi quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật Quy hoạch để phân quyền tổ chức thẩm định nhiệm vụ lập quy hoạch tỉnh của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư để đơn giản hóa trình tự, thủ tục lập quy hoạch.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết Luật Đầu tư sẽ được sửa đổi một số nội dung quan trọng. Theo đó, Điều 31 và 32 được điều chỉnh để phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng tại khu công nghiệp, khu chế xuất, cũng như các dự án xây dựng mới bến cảng có quy mô đầu tư dưới 2.300 tỷ đồng tại các cảng biển đặc biệt. Ngoài ra, các dự án đầu tư thuộc khu vực bảo vệ I và II của di tích cấp quốc gia, trừ các di tích quốc gia đặc biệt trong Danh mục di sản thế giới, cũng sẽ được chuyển quyền quyết định cho các địa phương nhằm tạo sự linh hoạt và chủ động.

Luật Đầu tư còn được bổ sung quy định về Quỹ Hỗ trợ Đầu tư, được hình thành từ ngân sách nhà nước và các nguồn thu hợp pháp khác, nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược và tập đoàn đa quốc gia, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động trong các ngành, nghề ưu đãi đầu tư.

Chính phủ cũng đề xuất quy trình đầu tư đặc biệt nhằm đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian triển khai dự án, tạo cơ chế cạnh tranh để thu hút nhà đầu tư chiến lược. Thủ tục này sẽ áp dụng cho các dự án đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, sản xuất chip, vi mạch điện tử, và một số lĩnh vực công nghệ được ưu tiên. Theo quy trình này, các dự án đủ điều kiện sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư tại Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, và khu kinh tế trong thời gian 15 ngày.

Liên quan đến Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP), người đứng đầu ngành kế hoạch và đầu tư cho biết rằng Chính phủ đã đề xuất bãi bỏ hạn mức về quy mô vốn đầu tư tối thiểu cho các dự án PPP. Đồng thời, các bộ, ngành và địa phương sẽ xem xét và quyết định lựa chọn các dự án phù hợp với nhu cầu và điều kiện của nhà đầu tư.

Dự thảo sửa đổi cũng quy định việc tiếp tục áp dụng loại hợp đồng BT với phương thức thanh toán bằng tiền và quỹ đất, nhằm đổi mới hoàn toàn cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư, đồng thời khắc phục tối đa các vấn đề và vướng mắc trong quá trình thực hiện loại hợp đồng này, bao gồm việc xác định chính xác tổng mức đầu tư, tránh tình trạng nâng giá trị công trình, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, và đảm bảo cơ chế thanh toán rõ ràng, minh bạch ngay từ giai đoạn lập dự án.

Hơn nữa, Dự thảo còn bổ sung loại hợp đồng BT không yêu cầu thanh toán, áp dụng cho các công trình hạ tầng và dịch vụ công do nhà đầu tư tự đề xuất, xây dựng và chuyển giao cho Nhà nước mà không cần thanh toán chi phí đầu tư.

Chính phủ cũng đề xuất cho phép áp dụng hợp đồng BOT, trong đó phí sẽ được thu trực tiếp từ người sử dụng cho các dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng các công trình hiện có, trừ khi đây là lựa chọn duy nhất của cộng đồng dân cư và các cá nhân sống, làm việc trong khu vực dự án.

Đặc biệt, Chính phủ đề xuất áp dụng cơ chế linh hoạt trong việc bố trí vốn nhà nước tham gia dự án PPP, tiếp tục quy định tỷ lệ vốn nhà nước ở mức 50% nhưng cho phép Thủ tướng Chính phủ hoặc Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định tỷ lệ cao hơn, tối đa là 70% tổng mức đầu tư của dự án (hiện tại là 50%).

Ngoài ra, Luật Đấu thầu cũng được sửa đổi để cho phép phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trước khi dự án được phê duyệt, hoặc ký hợp đồng với nhà thầu trước khi thực hiện các điều ước quốc tế và thỏa thuận vay nước ngoài, nhằm tiết kiệm thời gian và thúc đẩy tiến độ thực hiện dự án.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng cho phép áp dụng hình thức đấu thầu hạn chế, đấu thầu quốc tế và đấu thầu trong nước khi các đối tác phát triển hoặc nhà tài trợ nước ngoài yêu cầu, như một điều kiện cần thiết trong quá trình đàm phán và ký kết các điều ước quốc tế, thỏa thuận vay.

“Bổ sung các gói thầu được áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt, đồng thời phân cấp thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức này nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, gói thầu có yêu cầu đặc thù về lựa chọn nhà thầu mà không thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu khác được quy định tại Luật này”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ.